پاسخ نهال های ارغوان، بادامک، تادار و سنجد به تیمارهای ذخیره رطوبت خاک در منطقه خشک سمنان

در مناطق خشک، کمبود بارش و پراکنش نامناسب فصلی آن و تبخیر و تعرق زیاد و نیز هزینه های زیاد تامین آب، سبب مرگ ومیر نهال های جنگلکاری شده به ویژه در دوره حساس استقرار می شود. در تحقیق حاضر تاثیر تیمارهای مختلف ذخیره رطوبت خاک بر رویش کمی و کیفی جنگلکاری های یکساله ارغوان (Cercis siliquastrum L.)، بادامک (Amygdalus scoparia Spach)، تادار (Celtis caucasica Wild.) و سنجد (Elaeagnus angustifolia L.) در محوطه دانشگاه سمنان بررسی شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار، شامل 1. اصلاح بافت خاک، 2. استفاده از هیدروژل، 3. زئولیت، 4. کاه و کلش همراه با سنگچین، و 5. تیمار شاهد (خاک طبیعی منطقه) در پنج تکرار و با مجموع 300 نهال اجرا شد. ارتفاع، قطر یقه و تاج، تعداد و طول شاخه های جانبی نهال ها در ابتدا و انتهای فصل رویش اندازه گیری، و زنده مانی آنها در پایان دوره ثبت شد. در ارغوان، بیشترین رویش قطر یقه، تاج و طول شاخه های جانبی در تیمار کاه و کلش بود. در بادامک بیشترین مقادیر رویشی در تیمار کاه و کلش مشاهده شد. در تادار و سنجد، تیمارهای مختلف تاثیر معنی داری بر شاخص های رویشی نداشتند. تیمارهای ذخیره رطوبت تاثیری بر میزان زنده مانی گونه های تحت بررسی نداشتند. کمترین زنده مانی (با دامنه 88-80 درصد) مربوط به نهال بادامک بود و بین گونه های دیگر تفاوت معنی داری در این متغیر مشاهده نشد. نوع و کارایی روش های ذخیره رطوبت با توجه به نوع گونه استفاده شده متفاوت است، به طوری که در بین تیمارها، کاه و کلش در رویش نهال های ارغوان و بادامک موثر است. در مقابل، تادار در خاک طبیعی بیشترین اندازه ها مربوط به صفات رویشی را داشت. از طرف دیگر، هیچ یک از تیمارهای ذخیره رطوبت بر ویژگی های رویشی نهال های سنجد تاثیرگذار نبود. همچنین استفاده از هیدروژل و زئولیت، تاثیر مثبتی بر رویش و استقرار گونه های بررسی شده نداشت.