بررسی مقایسه ای عوامل انسجام در دو کتاب «سفر به گرای 270 درجه» و «دل دل دادگی»

در این مقاله با بهره گیری از نظریه انسجام در چارچوب نظری دستور نقش گرای نظام مند هلیدی، به تحلیل انسجام و پیوستگی در متن دو رمان دفاع مقدس یعنی «سفر به گرای 270 درجه» و «دل دل دادگی» پرداخته ایم تا مشخص شود در این دو کتاب چگونه از مولفه های انسجام به منظور دست یابی به پیوستگی متن استفاده شده است. از دیدگاه هلیدی انسجام یکی از معیارهای معنادار بودن متن است و حضور عوامل مختلف انسجامی متن را از غیر متن متمایز می کند؛ پس خلا وجود عوامل انسجامی در متن می تواند در رساندن و انتقال معنای نهفته در آن اشکال ایجاد کند. در این پژوهش مشخص گردید که در «سفر به گرای 270 درجه» میزان استفاده از عوامل انسجام دستوری و انسجام پیوندی با 43.5% برابر بوده و در مرتبه بعدی 13% نیز از عوامل انسجام واژگانی استفاده شده است در حالی که در «دل دل دادگی» میزان استفاده از این عوامل به ترتیب 40%، 31% و 29% بوده است. دلیل این اختلافات به سبک متفاوت دو نویسنده در روایت و خط سیر زمانی روایت بازمی گردد. در مجموع نیز بسامد استفاده از همه عوامل انسجام در هر سه بخش دستوری، پیوندی و واژگانی در «دل دل دادگی» بیش از «سفر به گرای 270 درجه» بود به جز مولفه ادات افزایشی. نکته دیگر آن که استفاده بیش از هنجار از مولفه هایی مانند تضاد و ادات علی در «دل دل دادگی» نشان از چندصدایی و در مقابل عدم استفاده از ادات علی و بسامد پایین استفاده از تضاد، نشان از روایتی تک صدا از جنگ در «سفر به گرای 270 درجه» دارد