ارتباط بین چاقی و اختلال لیپید در بیماران پره دیابتی در مراکز بهداشتی درمانی شهرستان آمل در سال 1402

چاقی یک عامل خطر مشترک برای اختلالات چربی، دیابت و پره دیابت است که با پیامدهای نامطلوب سلامتی و مرگ ومیر زودرس ارتباط دارد. با توجه به عوارض جدی هایپرلیپیدمی و عدم بررسی هیپرلیپیدمی در بیمارن پره دیابتی، شناسایی به موقع عوامل زمینه ای و پیشگیری به موقع وآموزش به افراد در خصوص خطر بیماری، در کاهش بروز آن کمک کننده خواهد بود. این مطالعه با هدف بررسی رابطه بین چاقی و اختلالات چربی در افراد پیش دیابتی و ارزیابی مقایسه اثر مستقل پیش دیابت بر سطوح لیپید و اثر مشترک چاقی و پیش دیابت طراحی شد.

مطالعه حاضر از نوع توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری مطالعه افراد بالاتر از 30 سال مراجعه کننده به  مراکز بهداشتی درمانی شهرستان آمل می باشند. مراکز به صورت تصادفی ساده وارد مطالعه شدند. حجم نمونه تعداد 530 نفر محاسبه شد. با بررسی پرونده های بهداشتی، افراد پره دیابت چاق و با BMI نرمال تا رسیدن به تعداد مورد نیاز بر اساس روش مبتنی بر دسترس وارد مطالعه شدند.در صورتی که BMI فرد مساوی یا بالاتر از kg/m230 باشد چاق تلقی می شود. اطلاعات مربوط به قند و لیپید از پرونده بیمار استخراج و ثبت شد سپس وزن، قد و دورکمر افراد اندازه گیری شد و BMI محاسبه شد و با دستگاه فشار سنج جیوه ای، فشارخون اندازه گیری شد. پس ازجمع آوری داده ها ورود و آنالیز داده ها با نرم افزار SPSS-23 انجام شد. سطح معنی داری آزمون ها 0/5درنظرگرفته شد. به علت نرمال بودن، جهت مقایسه متغیرهای کمی از student t test و ANOVA استفاده شد هم چنین جهت ارزیابی متغیر وابسته با سایر متغیرهای مستقل از آنالیز رگرسیون چندگانه استفاده شد. جهت ارزیابی ارتباط بین متغیرهای کمی از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.

در این مطالعه با در نظر گرفتن معیار های ورود و خروج 515  نفر وارد مطالعه شدند که396 نفر زن و119 نفر مرد بودند. نتایج نشان داد که ارتباط معنی داری بین دورکمر غیرطبیعی و دیس لیپیدمی (0/001=P) BMI و دیس لیپیدمی (0/001=P) سابقه چاقی در خانواده و سابقه هایپر لیپیدمی درخانواده و دیس لپیدمی وجود داشت (0/001=P). ارتباط معنی داری بین سابقه دیابت در خانواده و دیس لیپیدمی (0/05=P) وجود داشت و دیس لیپیدمی با سن، شغل، جنس و مصرف سیگار ارتباط معنی داری نداشت. نتایج نشان می دهد که شانس دیس لیپیدمی با افزایشLDL 1/5برابر با افزایش FBS، 1/2 برابر و با افزایش تری گلیسرید 1/1برابر بیش تر می شود. شانس دیس لیپیدمی در افراد با سابقه دیابت در خانواده 14/6برابر و در افراد با سابقه هایپر لپیدمی در خانواده 0/02 برابر بیش تر می شود. ارتباط معنی داری بین BMI و دیس لیپیدمی (0/001=P) مشاهده شد. با افزایش BMI شانس دیس لیپیدمی 68/0برابر بیش تر می شود. بین LDL و شاخص توده بدنی ارتباط معنی دار یافت شد (000/0=P). بین HDL و شاخص توده بدنی رابطه معکوس معنی دار یافت شد (0/003=P). بین COL و شاخص توده بدنی رابطه معنی دار یافت شد (000/0=P). بین تری گلیسرید و شاخص توده بدنی رابطه معنی دار یافت شد (000/0=P) بین دور کمر و شاخص توده بدنی رابطه  معنی دار یافت شد(000/0=P).

این مطالعه نشان داد BMI با LDL، تری گلیسرید و کلسترول و دور کمر همبستگی مثبت دارد. با افزایش چاقی شانس دیس لیپیدمی بیش تر می شود. با افزایش LDL، FBS، تری گلیسرید، سابقه دیابت در خانواده و هایپر لیپیدمی در خانواده شانس بروز دیس لیپیدمی بیش تر می شود.