شیوه های تاکید در قصاید ناصرخسرو

هر شاعری بر موضوعات و مفاهیم خاصی تاکید می کند . ناصرخسرو قبادیانی از نخستین شاعران زبان فارسی است که شعر را محمل تبلیغ و تبیین عقاید مذهبی و سیاسی خود کرده است. تاکید، موضوعی است که دو سویه دستوری و بلاغی دارد و در دو بخش تاکید عام و خاص مطرح می شود. در این مقاله با روش استقرا، هر دو بخش شیوه های تاکید در شعر ناصرخسرو استخراج، دسته بندی، توصیف و تحلیل شده است. تاکید عام در قصاید او شامل تکرار عین لفظ، ترادف، وصف عطف، وصل، مبالغه، تضاد و قصر است. همچنین تاکید خاص شامل شیوه های تاکید اسم، ضمیر، صفت، قید، فعل و جمله است. هدف عمده تاکیدهای او تبیین و برجسته کردن موضوع ها و مفهوم هایی است که در نظر او حقیقت شمرده می شود و با استفاده از آن شیوه ها می خواهد زمینه اقناع و پذیرش مخاطب را فراهم کند. به لحاظ بسامد تاکید از طریق تکرار، جناس و تصدیر در میان آرایه های بدیعی بیشتر دیده می شود. در تاکید خاص، تاکید فعل و جمله در شعر او جایگاه خاصی دارد. این بررسی گویای آن است که ناصرخسرو در بیشتر موارد چند شیوه تاکید را همزمان به کار می گیرد و این موضوع تسلط بی نظیر او را بر فنون شاعری، شیوه-های مناظره، وعظ و تبلیغ نشان می دهد. همنشینی شیوه ها بر شدت و حدت تاکیدهای او افزوده و باعث انسجام در سخن او شده است. ضمن آن که فکر او نیز منسجم و مشخص است و چند موضوع محوری را که در نظر او بیشتر اهمیت دارد، با شیوه های متنوع تکرار و تاکید می کند.