بررسی فنی و اقتصادی روش های مختلف کنترل علف های هرز نخود دیم ‏در نظام کشاورزی حفاظتی

 یکی از مشکلات اساسی در زراعت نخود بخصوص در کشت پاییزه کنترل علف های هرز است. توانایی رقابتی ضعیف نخود در برابر علف های هرز باعث کاهش شدید عملکرد می شود. مشکل کنترل علف های هرز توسعه کشت نخود در تناوب با غلات را محدود ساخته و کشاورزان به ناچار از تناوب گندم - آیش استفاده می کنند. کنترل علف های هرز در بهبود عملکرد و در نهایت بر افزایش درآمد کشاورزان از یک سو و هزینه تولید از سوی دیگر موثر است که بایستی بهترین روش با کمترین هزینه و بالاترین سودآوری تعیین گردد.

روش شناسی پژوهش:

 به منظور کنترل علف های هرز نخود در کشت پاییزه، به روش شیمیایی و مکانیکی، این پروژه با هفت تیمار شامل: 1- کنترل ‏‏شیمیایی،‏‏ 2- کنترل ‏مکانیکی، 3- کنترل ‏تلفیقی به روش مبارزه ‏‏شیمیایی و مکانیکی،‏ 4- کنترل ‏‏شیمیایی و وجین ‏دستی،‎‎‏ 5- کنترل ‏مکانیکی ‏و وجین دستی، 6- وجین دستی ‏و 7- بدون کنترل علف های هرز در سه تکرار در قالب طرح ‏بلوک های ‏‏کامل تصادفی به مدت دو ‏سال (1399-1398 و 1402-1401) در موسسه تحقیقات کشاورزی ‏دیم کشور (ایستگاه مراغه) اجرا شد.‎ نخود رقم آنا با ‏تراکم 30 دانه در مترمربع در شرایط بدون خاکورزی (کشت مستقیم) کاشته شد و عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، تعداد بوته در واحد سطح، وزن صد دانه و ارتفاع بوته اندازه گیری شد و روش های مختلف کنترل علف های هرز از نظر اقتصادی مورد ارزیابی قرار گرفت.

یافته های پژوهش:

 نتایج نشان داد اختلاف معنی داری در عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و تعداد بوته در هکتار تحت روش های مختلف کنترل علف های هرز وجود دارد. تیمارهای کنترل مکانیکی + وجین، وجین، و کنترل شیمیایی + وجین به ترتیب با میانگین عملکرد 75/575، 1/540 و 8/535 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه نخود را داشتند. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده، شاخص اقتصادی نسبت فایده-هزینه تیمار مبارزه ‏‏شیمیایی با علف کش غیر انتخابی در فواصل 53 سانتی متر برابر 5/3 به دست آمد که بیشتر از سایر تیمارها بود و اقتصادی ترین تیمار برای مدیریت علف های هرز در کشت پاییزه نخود شناسایی شد. همچنین، نسبت منفعت-هزینه تیمار مبارزه ‏‏شیمیایی همراه با وجین دستی برابر 3/1 بدست آمد و به عنوان دومین تیمار اقتصادی شناخته شد.