واکاوی رمزگردانی در کلاس های آموزش زبان فارسی به خارجی ها: پژوهشی مروری

یکی از پیامدهای دوزبانگی، رمزگردانی است. فارسی آموزان خارجی در بافت کلاسی مانند همه زبان دوم آموزان دیگر از رمزگردانی استفاده می کنند؛ بدین ترتیب این سوال مطرح می شود که استفاده از رمزگردانی به چه میزان در بافت کلاس کارآمد است و چرا زبان دوم آموزان از رمزگردانی استفاده می کنند؟ متاسفانه در حوزه رمزگردانی در زبان فارسی پژوهش کمی یا کیفی انجام نشده است و همچنان مدرسان در کاربرد زبان مادری یا میانجی فارسی آموزان در کلاس درس و شیوه و میزان بهره گیری از آن، و هدف از کاربرد زبانی جز فارسی در کلاس درس تردید دارند و اختلاف نظرهایی در این باره در بین آنان مشاهده می شود. در برابر آن درباره فراگیری زبان انگلیسی و تاثیر رمزگردانی بر آن پژوهش های زیادی انجام شده است که به بررسی دلایل رمزگردانی و میزان کارآمدی آن پرداخته اند. با توجه به مشابه بودن فرایند یادگیری زبان دوم برای همه زبان دوم آموزان و از آنجا که پژوهش های این حوزه روی زبان آموزان با زبان های مادری مختلفی صورت گرفته است، یافته های این پژوهش ها می تواند تاحدی در بافت آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان نیز صدق کند و مدرسان را در این مهم رهنمون شود. به این ترتیب، هدف مقاله حاضر بررسی میزان کارآمدی رمزگردانی در بافت کلاس های آموزش زبان و دلایل کاربرد آن توسط زبان دوم آموزان است؛ بدین منظور در این پژوهش مروری به مطالعه پژوهش های مرتبط با این موضوع پرداخته و پس از مطالعه گسترده، یافته های برخی از پژوهش ها ارائه و نقاط قوت و ضعف هر یک بیان شد. بررسی یافته های پژوهش های پیشین نشان داد که رمزگردانی در بافت کلاس، نه تنها ضرری ندارد بلکه سودمند نیز است؛ زیرا به روانی کلام زبان دوم آموزان و همزمانی یادگیری زبان فارسی و انتقال معنا در خلال رمزگردانی کمک می کند، گرچه باید در میزان کاربرد آن دقت کرد. همچنین مدرسان باید بکوشند تا در کلاس بیشتر از زبان فارسی استفاده کنند تا درونداد کافی در اختیار فارسی آموزان قرار گیرد، اما این به معنای قدغن کردن رمزگردانی نیست. در پایان مقاله نیز پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی ارائه شد.