امکان سنجی توصیف رای بدوی در دادگاه تجدیدنظر: رای در نوع مجهول به حکم یا قرار

یکی از عناصر سرنوشت ساز در رسیدگی قضایی، عنوانی است که دادرس بر تصمیم نهایی خود می گذارد و طبق قانون می تواند قرار یا حکم باشد. علی‎رغم وجود معیاری قانونی در خصوص تقیید نوع رای به یکی از انواع یاد شده، رویه قضایی نشان داده که اشتباه یا تعلل در تعیین نوع رای توسط دادرس بدوی، امری محتمل است. به جهت آنکه پس از صدور رای قاضی صادرکننده توانایی تغییر اساس رای را نداشته و تغییر نوع رای نیز از جمله تغییراتی است که به اساس رای لطمه وارد ساخته، امکان دگرگونی در خصوص نوع رای توسط دادرس صادرکننده آن وجود ندارد. بر این اساس و با توجه به این مطلب که هر نوع از آراء آثار خاصی در روند دادرسی و همچنین در حقوق اطراف دعوا داشته و مجهول ماندن نوع تصمیم نهایی بدوی، حقوق آن ها را در معرض تضییع قرار می دهد، دخالت دادگاه تجدیدنظر برحسب مقتضای رسیدگی تصحیح در توصیف نوع رای در گونه صحیح آن ضرورت می یابد. در این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و رویه قضایی، ضمن بررسی مبنای نظری و منبع صلاحیت دادگاه تجدیدنظر در امر توصیف نوع تصمیم نهایی بدوی و معیار قانونی آن توصیف تصمیمات بدوی در نوع مجهول به قرار یا حکم ، امکان سنجی شده است. نتیجه مقاله نشان داده که به لحاظ رعایت حقوق اطراف دعوا و قواعد آیینی در حاکمیت مقررات کنونی، دادگاه تجدیدنظر مجاز در توصیف نوع تصمیم بدوی با نوع مجهول نیست. همچنین پیشنهاداتی برای اصلاحات مقررات دادرسی مدنی ارائه گردیده است.