ارزیابی دیدگاه خبرگان در خصوص چالش ها و اولویت های سلامت براساس چارچوب سلامت واحد در استان یزد

سردبیر محترم رویکرد "سلامت واحد (One Health) " به عنوان یک چارچوب چند بعدی برای تحلیل و مدیریت مشکلات سلامت، به بررسی ارتباط بین سلامت انسان، حیوان و محیط می پردازد. این رویکرد بر تعاملات پیچیده میان عوامل محیطی، اجتماعی و بیولوژیکی تاکید دارد و بر این باور است که دستیابی به بهبود واقعی در سلامت جامعه تنها از طریق نگاه جامع به تمامی عوامل موثر بر سلامت امکان پذیر است (3-1). استان یزد با توجه به پتانسیل های تاریخی و فرهنگی خود، در زمینه های مختلف اقتصادی و اجتماعی رشد چشم گیری داشته، اما در حوزه سلامت با چالش های گسترده ای شامل افزایش شیوع بیماری های غیرواگیر نظیر دیابت و سرطان، افزایش ریسک فاکتورهایی مانند آلودگی هوا و تغذیه نامناسب و مسائل اجتماعی مانند مهاجرپذیری از سایر استان ها و کشورهای همسایه مواجه است (6-4) که با نگاهی چندجانبه مانند رویکرد سلامت واحد می توان به درک بهتری از این مشکلات و ارائه راه حل های کارآمدتر رسید. با توجه به اهمیت سلامت در توسعه پایدار و کیفیت زندگی شهروندان، شناخت دقیق این چالش ها و تدوین راهکارهای مناسب برای رفع آن ها، ضروری به نظر می رسد. نظر به نقش کلیدی و وظیفه ذاتی دبیرخانه سلامت و امنیت غذایی در استخراج و رتبه بندی مسائل حوزه سلامت این مطالعه با هدف شناسایی و اولویت بندی چالش های موجود در حوزه سلامت استان یزد انجام شده است. در این بررسی، با بهره گیری از روش های کیفی و کمی، به بررسی عواملی همچون دسترسی به خدمات بهداشتی، کیفیت خدمات، شیوع بیماری ها، عوامل اجتماعی موثر بر سلامت پرداخته شده است. پژوهش در بخش کیفی به شکل مطالعه موردی انجام شد. روش نمونه گیری هدفمند از خبرگان و متخصصین ازجمله اساتید دانشگاه، مدیران ادارات دولتی و کارشناسان حوزه سلامت انجام شد. روش جمع آوری داده ها به صورت بحث گروهی و مصاحبه نیمه ساختارمند بود و پس از استخراج چالش ها و موضوعات، برای اولویت بندی از یک فرم نمره دهی (براساس فراوانی، شدت، فوریت و وجود مداخله برای مسئله و خواست اجتماعی) استفاده شد که توسط افراد مشارکت کننده در تحقیق تکمیل گردید. تحلیل داده ها در بخش کیفی با روش تحلیل محتوا با نرم افزار MAXQDA 20 انجام شد و چالش ها با نرم افزار IBM SPSS 26 Statistic  براساس میانگین نمره رتبه بندی شدند. درمجموع 19 اولویت از تجزیه وتحلیل بخش کیفی استخراج گردید. در ادامه نتایج رتبه بندی نشان داد افت کمی و کیفی منابع آبی؛ سرطان های شایع استان؛ بیماری های قلبی و عروقی؛ آلودگی هوا و حمایت تغذیه ای از گروه های آسیب پذیر، پنج اولویت مهم از نگاه متخصصین امر بود (نمودار 1، جدول پیوست). با توجه به یافته های این مطالعه، رویکرد سلامت واحد می تواند به عنوان یک راهبرد جامع و پایدار در مواجهه با این چالش ها به کار رود و به برنامه ریزان و سیاست گذاران کمک کند تا نه تنها از طریق بهبود سیستم های بهداشتی، بلکه با تمرکز بر بهبود محیط زیست و توسعه اجتماعی، سلامت جامعه را ارتقا بخشند. نتایج این تحقیق می تواند به عنوان سندی راهبردی برای سیاست گذاران و برنامه ریزان حوزه سلامت در استان یزد و حتی در سطوح ملی مورداستفاده قرار گیرد. لذا برای اجرای موفق رویکرد سلامت واحد باید به دو رکن تقویت مشارکت بین بخشی و تاکید بر ارتقاء سطح آموزش های بین رشته ای به عنوان اهرم های طلایی تحقق دستاوردهای سلامت و امنیت غذایی نکاه ویژه ای داشت و دولت های با استفاده از پتانسیل مردم روی این مفهوم سرمایه گذاری ویژه ای را انجام دهند.