بررسی تاثیر اجرای طرح تحول سلامت بر شاخص های سلامت مادران باردار استان آذربایجان شرقی: مطالعه ای طولی از سال 1387 تا 1396

وضعیت سلامت مادران به ویژه مادران باردار یکی از مهم ترین شاخص های سلامت هر کشور است. از سوی دیگر با اجرای طرح تحول سلامت در نظام ارائه خدمات، انتظار می رفت که در کیفیت و کمیت خدمات  ارئه شده به مادران، بهبود قابل ملاحظه ای در سال های اخیر مشاهده شده باشد. لذا هدف ما از این انجام این مطالعه بررسی تاثیر اجرای طرح تحول سلامت بر شاخص های سلامت مادران باردار استان آذربایجان شرقی بود.
 

این پژوهش از نوع مطالعه کارآزمایی - شبه تجربی بود. جامعه پژوهش روستاهای استان آذربایجان شرقی (شهرستان تبریز) دارای خانه بهداشت فعال در سالهای 1387 لغایت 1396 با تعداد نمونه 200 مادر در هر سال مطالعه بودند. نمونه روستاها بطور تصادفی خوشه ای از میان روستاها انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بود. داده ها به وسیله نرم افزار آماری SPSS نسخه 22 مورد تحلیل قرار گرفتند.

نتایج نشان داد میانگین سن مادران در سالهای مورد مطالعه بین 25 تا 27 سال است. تعدادحاملگی قبل از طرح تحول 1/39 و بعد از اجرای طرح 1/20 و این تفاوت از نظر آماری معنی دار بود. بررسی وضعیت بیمه مادران باردار نشان داد که قبل از اجرای طرح 6/4 درصد روستائیان فاقد بیمه بودند که بعد از اجرای طرح همه آنان تحت پوشش قرارگرفتند. از نظر خدمات آزمایشگاهی 97/7 درصد مادران تحت آزمایشات رایج سه ماهه اول و 90/5 درصد تحت آزمایشات رایج سه ماهه دوم قرار گرفته اند. به علاوه بیش از 99 درصد مادران حداقل یک بار تحت سونوگرافی قرارگرفته که میانگین دفعات انجام سونوگرافی برابر2/56 نوبت بود.

با اجرای طرح تحول، پوشش بیمه ای مادران باردار و میزان استفاده از خدماتی مانند سونوگرافی افزایش یافت. این طرح باعث کاهش میزان مرگ و میر مادران باردار و نوزادان و کاهش درصد زایمان طبیعی شده است.