تاثیر جنگل کاری با گونه های مختلف بر مقدار ترسیب کربن در منطقه نیمه استپی سنندج

پژوهش حاضر به منظور ارزیابی تاثیر جنگل کاری با گونه های پهن برگ، سوزنی برگ و آمیخته بر مقدار ذخیره و ترسیب کربن در عرصه های جنگل کاری شده40 ساله منطقه سرنجیانه سنندج انجام شد. تیمارهای بررسی شده در توده های 40 ساله خالص سرو نقره ای (Cupressus sempervirens L.)، زبان گنجشک (Fraxinus rotundifolia Mill.) و آمیخته (F. rotundifolia و اقاقیا (Robinia pseudoacacia L.) همراه با مراتع مجاور شاهد انتخاب شد. نمونه برداری خاک از عمق صفر تا cm30، زیست توده هوایی، زیرزمینی و لاشبرگ به صورت نظام مند-تصادفی در توده های جنگل کاری و مرتع مجاور انجام شد و مقدار کربن ترسیب شده در زیست توده اندام هوایی و زیرزمینی، لاشبرگ و خاک اندازه گیری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون دانکن استفاده شد. نتایج نشان داد جنگل کاری موجب افزایش ذخیره کربن آلی نسبت به مرتع شده است. مقدار ذخیره کربن آلی کل در مرتع شاهد باton ha-1yr-1 05/49 دارای تفاوت معنی دار با توده های دیگراست. بیشترین مقدار ذخیره کربن آلی مربوط به توده C. sempervirens معادل ton ha-1yr-1 26/95 بود. در توده آمیخته با مقدارton ha-1yr-161/81 و توده F. rotundifolia معادل ton ha-1yr-184/74 تفاوت معنی داری از نظر ذخیره کل کربن آلی در واحد سطح مشاهده نشد. نرخ سالانه ترسیب کربن در واحد سطح بوم سازگان جنگل کاری سرنجیانه سنندج در توده C. sempervirens ton ha-1yr-115/1، در توده آمیخته ton ha-1yr-1 82/0 و در توده F. rotundifolia معادلton ha-1yr-163/0 برآورد شد. نتایج این پزوهش نشان دهد که توان ترسیب کربن در گونه های درختی مختلف با یکدیگر متفاوت است و در مناطق نیمه خشک استان کردستان و مناطق مشابه، کشت گونه های سوزنی برگ به دلیل نیاز آبی کمتر، نسبت به گونه های پهن برگ برای افزایش نرخ ترسیب کربن ارجحیت دارد. البته به دلیل غیر بومی بوده برخی از سوزنی برگان، در بکارگیری آنها در اجرای پروژه های جنگل کاری، دیگر جنبه های بوم شناختی کشت این گونه ها می باید مد نظر قرارگیرد.