اثرات سمی ذرات پلاستیک بر سیستم قلبی-عروقی و فعالیت رگ زایی: چالش بسیار بزرگ قرن حاضر

در سال های اخیر افزایش تولید محصولات پلاستیکی و تجمع ضایعات و باقیمانده های آنها در اکوسیستم های آبی و خشکی به عنوان چالش جدی زیست محیطی معرفی شده است. ترکیبات پلاستیکی با فرمولاسیون های مختلف به صورت گسترده در صنایع بسته بندی مواد غذایی، دارویی، بهداشتی و غیره استفاده می شوند. با توجه به مقاومت بالای مشتقات مختلف پلاستیک، ماندگاری آنها در طبیعت بالا بوده و به دنبال آن احتمال آلودگی زیست محیطی افزایش یافته و سلامت انسان و موجودات زنده را به مخاطره می اندازد. استفاده از ترکیبات نرم کننده و ثانویه به منظور ایجاد تغییرات ساختاری می تواند این اثرات سمی را چندین برابر کند. بر اساس داده ها و گزارشات موجود، ورود ذرات نانو و میکروپلاستیک از طریق تماس پوستی، گوارشی و حتی تنفسی موجب بروز برخی از بیماری ها در انسان و سایر موجودات می گردد. مطالعات اخیر وجود ذرات پلاستیکی را در سیستم گردش خون افراد سالم نیز تایید کرده است. ذرات پلاستیکی از طریق مکانیسم های گوناگون آسیب سلول ها را در اندام های مختلف القاء می کنند. سیستم گردش قلبی-عروقی و سلول های آندوتلیال دیواره عروقی نیز از این امر مستثنی نمی باشد.

در این مطالعه مروری، مکانیسم های مختلف آسیب سلول های آندوتلیال توسط مشتقات پلاستیک بررسی شده است.

داده ها حاکی از آن است که ذرات پلاستیک از طریق مکانیسم های مختلف موجب آسیب سلول های آندوتلیال دیواره عروقی می شوند. کاهش میزان بقاء سلولی (القاء مرگ اتوفاژیک، و آپوپتوتیک)، آسیب میتوکندری، افزایش میزان تولید رادیکال های آزاد اکسیژن، گسستگی ارتباط فیزیکی بین سلول ها و غیره از جمله این تغییرات است.

نتایج حاصل از این مطالعه می تواند در درک درست آسیب های بافت قلبی-عروقی توسط ذرات نانو و میکروپلاستیک و ابداع روش های پیشگیرانه و یا درمانی مناسب کمک کننده باشد.