کارآمدی برنامه نظریه محور ارتقای رفتارهای مرتبط با بهداشت خواب سالمندان

 اختلالات مربوط به کیفیت و کمیت خواب یکی از مهم ترین مسائل دوران سالمندی است. هدف از مطالعه حاضر تعیین کارآمدی برنامه آموزشی مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده در ارتقای رفتارهای مرتبط با بهداشت خواب در سالمندان بوده است.

 این مطالعه یک مداخله کارآمدی شبه تجربی در میان 60 نفر از سالمندان شهر همدان در دو گروه مداخله (30 نفر) و کنترل (30 نفر) انجام شد. توسعه، پیاده سازی و ارزش یابی برنامه مداخله بر اساس نیازسنجی مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده و بهره گیری از رویکرد نقشه نگاری مداخله انجام شد. اطلاعات قبل و دو ماه پس از پیاده سازی برنامه با بهره گیری از نرم افزار SPSS نسخه 16 تجزیه و تحلیل شد.

 میانگین نمره ساختارهای نگرش، کنترل رفتار درک شده و قصد رفتار پس از پیاده سازی برنامه در سالمندان گروه مداخله به طور معناداری بالاتر بوده است (0/05 > P). اندازه اثر برآوردشده براساس شاخص دی کوهن برای ساختارهای نگرش (0/7) و کنترل رفتار درک شده (0/6) «متوسط»، قصد (0/83) «بسیار بزرگ»، هنجارهای ذهنی (0/16) و رفتارهای مرتبط با بهداشت خواب (0/06) «کم» برآورد شد.

 یافته های امیدوارکننده ای در ارتقای قصد انجام رفتارهای مرتبط با بهداشت خواب پس از پیاده سازی برنامه مشاهده شد. به نظر می رسد از نظریه رفتار برنامه ریزی شده بتوان به عنوان چارچوبی در توسعه، پیاده سازی و ارزشیابی برنامه های ارتقای رفتارهای مرتبط با بهداشت خواب در سالمندان استفاده کرد.