مطالعه رنگریزه فتوسنتزی، عملکرد و ترکیبات روغن کاملینا (Camelina sativa L.) تحت تاثیر محلول پاشی اوره و رژیم های آبیاری در منطقه تهران

با توجه به بحران آب و نیاز روزافزون مصرف کنندگان به روغن، لزوم مطالعات به جهت بهبود تولید دانه های روغنی و در راستای بهبود تغذیه و سلامت جامعه مشهود است بدین منظور این پژوهش با هدف بررسی عملکرد و ترکیبات روغن کاملینا تحت تاثیر محلول پاشی اوره و رژیم های آبیاری به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح  بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1400-1399 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس اجرا شد. در این پژوهش عوامل بررسی شده شامل رژیم های مختلف آبیاری در زمان گلدهی گیاه در چهار سطح به عنوان عامل اصلی  تعریف شد. این سطوح شامل آبیاری مطلوب (بدون تنش)، کم آبی ملایم، کم آبی متوسط و کم آبی شدید بود. که به ترتیب آبیاری تا زمانی ادامه یافت که رطوبت قابل استفاده گیاه در منطقه ریشه به 20، 40، 60 و 80 درصد برسد و سپس ادامه آبیاری تا حد ظرفیت زراعی مزرعه و عامل فرعی شامل کاربرد کود نیتروژن از منبع اوره به صورت محلول پاشی برگی در شش سطح (1%، 2%، 3%، 4% و محلول پاشی آب مقطر و عدم محلول پاشی) بود. با توجه به نتایج این پژوهش مشاهده شد که در شرایط آبیاری مطلوب، عملکرد دانه و مقدار روغن بیشترین مقدار را نشان دادند. عملکرد دانه در شرایط کم آبی ملایم نسبت به شاهد (آبیاری مطلوب) 83/12 درصد کاهش داشت و محلول پاشی اوره 1، 2، 3 و 4 درصد نیتروژن نسبت به شاهد (عدم محلول پاشی) به ترتیب 23/18، 95/27، 30/16 و 74/11 درصد عملکرد دانه را افزایش داد. استفاده از محلول پاشی کود اوره با غلظت 3% نیتروژن منجر به افزایش بیشتری در عملکرد دانه و مقدار روغن نسبت به سایر غلظت ها شد. عملکرد روغن در شرایط کم آبیاری ملایم و متوسط نسبت به شاهد (آبیاری مطلوب) به ترتیب 42/4 و 23/21 درصد کاهش داشت. همچنین محلول پاشی اوره 1، 2 و 3 درصد نیتروژن نسبت به شاهد (عدم محلول پاشی) به ترتیب 85/23، 37/35 و 81/23 درصد عملکرد روغن را افزایش داد. تیمار کم آبی ملایم و محلول پاشی اوره 4 درصد نیتروژن بیشترین مقادیر اسید چرب پالمیتیک، استئاریک، اولئیک و لینولئیک را ایجاد کرد. از سوی دیگر، بیشترین مقدار اروسیک اسید از تیمار آبیاری مطلوب و محلول پاشی اوره 1 درصد نیتروژن به دست آمد.