پیشنهاد چارچوبی مفهومی برای زیبایی شناسی تصاویر در وب با رویکرد فراترکیب و رتبه بندی مولفه های شناسایی شده

زمینه و هدف:

 زیبایی در حوزه هنر بسیار کاربرد دارد، اما وقتی وارد حوزه تعامل انسان و کامپیوتر می شود نام «زیبایی شناسی محاسباتی» به خود می گیرد. شناخت ابعاد زیبایی شناسی می تواند به طراحان وب کمک کند رابط کاربری بهتری برای کاربران طراحی کنند. پژوهش حاضر قصد دارد مولفه های زیبایی شناسی تصاویر دیجیتالی در محیط وب را شناسایی، رتبه بندی و یک چارچوب مفهومی پیشنهاد نماید.

روش تحقیق: 

پژوهش حاضر با روش فراترکیب انجام شده است. اسناد بازیابی شده از 6 پایگاه گنج ایرانداک، جهاد دانشگاهی، پایگاه استنادی جهان اسلام، گوگل اسکولار، امرالد و وب آو ساینس، با جستجوی هدفمند کلیدواژه ای و رویکرد نظام مند مشتمل بر 1278 سند، بازیابی و تحلیل شدند. تعداد 54 سند با رویکرد PRISMA انتخاب و وارد مطالعه شدند. ضریب اهمیت کدهای شناسایی شده با روش تحلیل محتوای کیفی شانون محاسبه شد. از نرم افزار EndNote برای مطالعه دقیق اسناد استفاده شد.

ابتدا چارچوب مفهومی پایه بر اساس نظریات زیباشناختی کانت و برلین و لایب نیتس و آدورنو و بیرکهوف و هوسرل به انضمام 15 سند به زبان انگلیسی، حاوی 2 مقوله و 4 مفهوم و 22 کد زیباشناسی، ترسیم شد. سپس با انجام فراترکیب، چارچوب مذکور به 2 مقوله و 4 مفهوم و 32 کد ارتقا یافت. بر اساس فرمول شانون، دو کد «تقارن» و «عدم پیچیدگی» در مقوله زیباشناسی عینی و دو کد «ترکیب رنگ جذاب» و «پیچیدگی متوسط» در مقوله زیباشناسی ذهنی دارای بیشترین ضریب اهمیت شناسایی شدند.

توجه به کدهای زیبایی شناسی ذهنی در کنار زیباشناسی عینی به صورت توامان اهمیت دارد. تحقیق حاضر بر همکاری علمی دو گروه متخصصان علوم کامپیوتر و علوم انسانی در راستای ادراک دقیق زیباشناسی و تعامل بهتر میان انسان و رایانه تاکید دارد. چارچوب مفهومی پیشنهادی، نخستین در سطح ملی(ایران) و بین المللی است.