مقایسه اثر آنتی باکتریال و سیتوتوکسیک دهانشویه های پرسیکا و کلرهگزیدین در محیط برون تنی

دهانشویه ها بعنوان محلولهای آنتی سپتیک، مصارف زیادی در دندانپزشکی از جمله آماده سازی دهان بیماران قبل از اقدام به جراحی های دهان و همچنین مراقبت از زخمهای جراحی دارند. از آنجاییکه اثر یک ماده آنتی میکروبیال ایده آل به توانایی آن در از بین بردن میکروبها و حداقل توکسیسیتی برای سلولهای میزبان بستگی دارد و با توجه به اثرات موثر دهانشویه کلرهگزیدین در کاهش باکتری های دهان و شناخته بودن بعضی از اثرات ناخواسته آن، این تحقیق با هدف بررسی اثرات آنتی باکتریال و سیتوتوکسیسیتی در محیط برون تنی دهانشویه گیاهی پرسیکا و مقایسه آن با دهانشویه کلرهگزیدین انجام پذیرفت.

در این مطالعه تجربی ابتدا، اثر آنتی باکتریال دهانشویه پرسیکا در رقتهای خالص و 50% با دهانشویه کلرهگزیدین در رقتهای 0.2%، 0.1%، 0.02%، و 0.01% بر روی استرپتوکوکوس موتانس، استرپتوکوکوس سانگوئیس و لاکتوباسیلوس کازئی در زمانهای 2، 30 و 10 دقیقه مورد مقایسه قرار گرفت. سپس، اثر توکسیسیتی رقتهای 5%، 1%، 0.5% و 0.1% دهانشویه پرسیکا با رقتهای 0.03%، 0.01%، 0.001% و 0.0001% دهانشویه کلرهگزیدین بر روی رده های سلولی Saos-2 (سارکوم استئوژنیک)، KB (کارسینوم دهان انسان)، J774A.1 (ماکروفاژ موش) و MRF (فیبروبلاست لثه انسان) مورد مقایسه قرار گرفتند.

نتایج نشان دادند که دهانشویه کلرهگزیدین در کلیه رقتهای خود از رشد میکروارگانیزم های یاد شده در محیط کشت ممانعت بعمل می آورد. در حالیکه دهانشویه پرسیکا در رقت 50% و حتی در رقت خالص خود قادر به جلوگیری از رشد میکروارگانیزم ها در محیط کشت نبود. همچنین مشخص شد که رقتهای بیشتر از 1% دهانشویه پرسیکا اثر توکسیک قابل ملاحظه ای روی تمام رده های سلولی داشت. دهانشویه کلرهگزیدین در رقت 0.001% تنها بر روی رده سلولی فیبروبلاست لثه اثر توکسیک داشت در حالیکه در رقتهای بیشتر از 0.001% دارای اثرات توکسیک بر روی تمام رده های سلولی بود.

خواص آنتی باکتریال دهانشویه پرسیکا در مقایسه با کلرهگزیدین بسیار ضعیف تر است و علی رغم آنکه اثرات سیتوتوکسیک آن نسبت به کلرهگزیدین اندکی کمتر است اما همچنان از توکسیسیتی بسیار بالایی برای تمامی رده های سلولی درگیر در ترمیم زخم برخوردار است. از این رو استفاده از پرسیکا خصوصا برای آماده سازی بیماران جراحی دهان به جای کلرهگزیدین توصیه نمی شود و استفاده از هر کدام از دهانشویه های مذکور در مجاورت زخمهایی که با ترمیم ثانویه بهبود می یابند توصیه نمی گردد.