ساخت فنتومهای آموزشی رادیوگرافی و بررسی کارایی آنها

یکی از اهداف ایجاد رشته فناوری رادیولوژی تربیت افرادی است که بتوانند تصاویر رادیوگرافی با کیفیت بالا تهیه نمایند. برای اینکار دانشجویان ابتدا در دروس نظری اصول مربوطه را فرا می گیرند، سپس این اصول و روش ها را در آزمایشگاه بصورت عملی تجربه میکنند و در نهایت جهت گرفتن تصویر بر روی بیمار اعمال می نمایند. در حال حاضر مرحله دوم به دلیل نبود امکانات مورد نیاز در کشور ما انجام نمی شود که باعث بروز مشکلاتی می گردد. این پژوهش به منظور ساخت فنتومهای آموزشی رادیوگرافی و بررسی کارایی آنها انجام شد تا دانشجویان قبل از اعمال اصول و فنون فرا گرفته بر روی بیمار، موارد مزبور را بر روی فنتومها اجرا کرده و بعد از بدست آوردن آمادگی لازم وارد بخشهای رادیولوژی گردند.
در ابتدا استخوانهای طبیعی مربوط به فنتوم مورد نظر تهیه شدند. سپس با توجه به موقعیت آناتومیکی در بدن و نمای رادیوگرافیک مورد درخواست، در داخل قالبی از ناحیه مزبور تنظیم و تثبیت گردیدند. آنگاه قالب پر از پارافین مذاب شد. بعد از سرد شدن و خارج کردن فنتوم از قالب، اطراف آن پوشانده و سطح خارجی آن رنگ آمیزی گردید. جمعا تعداد 9 فنتوم ساخته شدکه عبارت بودند از: فنتومهای کف و مچ دست، ساعد، آرنج، بازو، زانو، اندام تحتانی، لگن و شکم و جمجمه. بعد از اتمام ساخت، تصاویر رادیوگرافیک فنتومها با تصاویر رادیوگرافیک حقیقی از بدن از نظر پارامترهای فیزیکی کنتراست و دانسیته فیلم و تشابه رادیوگرافیکی مقایسه شدند.
از نظر ظاهری فنتومهای ساخته شده با نمونه های انسانی مشابهت داشت و بررسی و مقایسه تصاویر رادیوگرافیگ آنها با رادیوگرافی اندامهای انسانی مشابه بود. میانگین کنتراست اندام فوقانی در فنتوم و بدن انسان (5/0 و 5/0)، اندام تحتانی در فنتوم و بدن انسان (6/0و 7/0)، جمجمه در فنتوم و بدن انسان (6/0 و 4/0) و لگن در فنتوم و بدن انسان (2/1 و 8/0) محاسبه گردید.
امکان ساخت و تهیه چنین فنتومهایی در داخل کشور وجود دارد. از نظر کیفیت و کارایی نیز این فنتومها در حدی می باشند که می توانند در آموزش عملی دانشجویان مورد استفاده قرار گیرند.