روند تغییرات پوشش گیاهی و تولید در استان مرکزی طی یک دوره 5 ساله (1377-1381)

شناخت تغییرات پوشش گیاهی، تولید مرتع و عوامل موثر بر آنها از موارد مهم جهت برنامه ریزی و اعمال مدیریت صحیح بهره برداری است. لذا جهت تهیه آمار به هنگام و تشکیل بانک اطلاعاتی منظم از مراتع استان، تعیین مدل ارزیابی پوشش گیاهی از طریق اطلاعات ماهواره، فراهم شدن امکان برآورد ظرفیت دراز مدت مرتع در هر منطقه آب و هوایی و اطلاع رسانی به مردم و ادارات دولتی در خصوص روند تغییرات مراتع ارزیابی دایمی این عرصه ها ضروری است، بر همین اساس با استفاده از منابع در دسترس رویشگاه های عمده استان تعیین و در مناطق معرف هر رویشگاه، یک پایگاه جهت آماربرداری تاسیس گردید. در 11 پایگاه ایجاد شده، عوامل مربوط به پوشش گیاهی (پوشش تاجی و تولید) در زمان آمادگی مرتع در طول 4 ترانسکت 400 متری در 60 پلات 2 متر مربعی اندازه گیری شد. موقعیت پلانها در هر ترانسکت با بکارگیری دو دستگاه GPS حرفه ای به روش زوجی تعیین شد. داده های تصاویر سنجنده ETM+ از مناطق مورد مطالعه تهیه و روش پیشنهادی ارزانی (1997) در خصوص برآورد پوشش گیاهی و تولید به کمک اطلاعات دورسنجی آزمون شد. داده های بدست آمده از اندازه گیری های میدانی بیانگر این واقعیت بود که مراتع این مناطق در مجموع دارای پوشش تاجی کم و تولید ناچیز است. گیاهان علوفه ای مرغوب (طبقه یک) در ترکیب نباتی وجود نداشته و یا به مقدار خیلی کم درصدی از پوشش گیاهی را به خود اختصاص داده و در مجموع علوفه تولیدی در بیشتر پایگاه ها به طور عمده از گونه های متوسط و نامرغوب (طبقه دو و سه) می باشد. این داده ها نشان می دهند که مراتع مورد مطالعه به دلیل فشار چرای شدید دام تعادل بیولوژیکی خود را از دست داده و گونه های مرغوب علوفه ای کاهش یافته و یا به طور عمده از بین رفته است و برای اصلاح و احیا این مراتع به یک برنامه مدیریتی مناسب نیاز است. نتایج مطالعات دورسنجی نشان داد که امکان ارزیابی پوشش از طریق ماهواره در سطح محدودی وجود دارد.