رتبه بندی استانهای کشور با رویکرد تحلیل پوششی داده ها (با به کارگیری شاخصهای توسعه انسانی)

به منظور تحقق اهداف ملی و به ویژه اهداف برنامه چهارم توسعه کشور، هماهنگ نمودن اهداف ملی با واقعیتهای منطقه ای امری اجتناب ناپذیر است. بر همین اساس، تخصیص منابع باید بر اساس توانمندی ها و مزیتهای نسبی مناطق صورت پذیرد. با در نظر داشتن این موضوع که افزایش رفاه تمامی افراد جامعه اسلامی، مهمترین هدف اجتماعی و لازمه رسیدن به کمال انسانی است، بدون شک یکی از محورهای برنامه ریزی منطقه ای درجه توسعه انسانی در استانها و مناطق مختلف کشور است. هر منطقه متناسب با ویژگی های خاص خود، نیازمند برنامه ویژه ای است که لازمه هر گونه اقدامی در این زمینه، شناسایی وضعیت گذشته و موجود مناطق مختلف بر اساس روش های علمی مناسب است. این مقاله به کمک روش تحلیل پوششی داده ها به بررسی توسعه انسانی در استانها می پردازد و با استفاده از اطلاعات سال 1381، قابلیت هر یک از استانها و در واقع، کارایی استانها را در استفاده از منابع زیر بنایی جهت تولید شاخصهای توسعه انسانی، می سنجد. یافته ها بیانگر این واقعیت است که با توجه به منابع محدود، استانهای محروم کشور به طور کلی کارایی بیشتری نسبت به استانهای برخوردار کشور داشته اند و بار دیگر لزوم توجه بیشتر به استانهای محروم در برنامه ریزی ها و تخصیص مناسب تر منابع را آشکار می سازد.