الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی در میکروارگانیسم های گرم منفی بیمارستانی طی سال های 83-1379 در بیمارستان خاتم الانبیا تهران

مشکل مقاومت به آنتی بیوتیک ها در سراسر دنیا وجود دارد. شناخت الگوی مقاومت و حساسیت میکروارگانیسم ها، خصوصا باکتری های گرم منفی، نسبت به آنتی بیوتیک ها در هر بیمارستان، در انتخاب مناسب و صحیح آنتی بیوتیک و کنترل عفونت ها از جمله عفونت های بیمارستانی نقش موثری دارد. این تحقیق جهت تعیین الگوی مقاومت انواع میکروارگانیسم های گرم منفی جدا شده در بیمارستان خاتم الانبیا طی سال های 1379 الی 1383 صورت پذیرفته است.
تحقیق در بیمارستان خاتم الانبیای شهر تهران بر روی میکروارگانیسم های جدا شده مربوط به تمامی بخش های بیمارستان انجام شده است. این مطالعه مقطعی بوده و با استفاده از روش انتشار روی صفحه میزان مقاومت به آنتی بیوتیک ها سنجیده شده و فراوانی مطلق و نسبی مربوط به مقاومت آنتی بیوتیک محاسبه شده است.
طی مدت 4 سال 38905 نمونه مورد بررسی قرار گرفت که از این میان 1906 نمونه به طور میانگین (381.3 در هر سال) کشت مثبت داشتند. به طور کلی 52 درصد نمونه های مثبت مربوط به زنان و 48 درصد آنها مربوط به مردان بود. الگوی مقاومت ای کولای در مورد آمینوگلیکوزیدها از 8 تا 31 درصد در نوسان بود به طوری که حداکثر آن در سال های آخر ثبت شد. چهار درصد کل ای کولای جدا شده به منفی زوکسیم مقاوم بود که در سال آخر این میزان به 25 درصد رسید. در سال آخر مطالعه 29 درصد گونه های ای کولای جدا شده از محیط کشت خون به سفتریاکسون و 43 درصد به سیپروفلوکساسین مقاوم بودند. مقاومت کلبسیلای جدا شده از کشت ادرار در مقابل جنتامایسین از 4 درصد به 36 درصد رسید. در مورد کشت ادرار مقاومت ای کولای در مورد سفتی زوکسیم از 4 درصد به 31 درصد و از 10 درصد به 41 درصد در مورد سفتازیدیم رسید. بیشترین مقاومت ای کولای محیط کشت خون نسبت به جنتامایسین در سال های آخر بود که حدود 80 درصد گزارش شد. ای کولای در محیط کشت های مختلف تا حد 100 درصد نسبت به آمپی سیلین و سفالوسپورین های نسل اول نظیر سفازولین و سفالکسین مقاوم بوده است. سودومونا جدا شده از کشت خلط در مورد سیپروفلوکساسین و سفتی زوکسیم و جنتامایسین و کوتریموکسازول به ترتیب صفر، 0، 33 و 33 درصد مقاومت داشت که در سال نهایی به 30 درصد، 77 درصد، 53 درصد و 100 درصد رسید. در طول این سالها سودومونا جدا شده از کشت خلط همواره به سفتازیدیم و سفازولین مقاوم بود. مقاومت گونه های کلبسیلای جدا شده از کشت خلط نسبت به کوتریموکسازول، جنتامایسین، سیپروفلوکساسین، سفتی زوکسیم و سفتازیدیم به ترتیب از 25 درصد و 62 درصد و صفر درصد و 25 درصد و صفر درصد به 89 درصد و 67 درصد و صفر درصد و 85 درصد و 100 درصد رسیده بود.
مقاومت نسبت به سفالوسپورین های نسل اول به حدی است که انتخاب این آنتی بیوتیک ها کاملا غیر منطقی به نظر می رسد. استفاده از سفتازیدیم به عنوان آنتی بیوتیک موثر بر میکروارگانیسم های گرم منفی روده ای بی فایده است. در نهایت کینولون ها هنوز تا حدودی قابل استفاده هستند و مصرف آنها باید به گونه ای محدود شود تا از مقاومت بیشتر نسبت به آنتی بیوتیک جلوگیری شود.