چهار باغ در سفرنامه ها

از مهم ترین ساخته های شاه عباس اول در اصفهان که این شهر را یکسره از اسلاف آن ممتاز کرد، خیابان چهارباغ بود. ویژگی های چشم گیر چهارباغ موجب شد که سیاحان اروپایی از همان هنگام احداث تا سده های بعد، در سفرنامه های شان آن را وصف کنند و بستایند. مطابق این سفرنامه ها، چهارباغ ترکیبی بود از باغ و خیابان، که نه در ایران نظیری داشت و نه در شهرهای اروپایی. چهارباغ هم معبری شهری بود، هم گردشگاهی عمومی، و هم محوری که همراه با زاینده رود، اساس ساختار شهر جدید اصفهان را پدید می آورد. چهارباغ فقط خیابانی با کف سازی و حوض و درخت و باغچه و تخت نبود، بلکه نمونه ای کامل از معماری شهری بود، با آغاز و انجام معین و بدنه های سنجیده و طراحی شده. چهارباغ گردشگاهی بود که هم می توانستند در آن گام بزنند و تفرج کنند، و هم در کوشکها و نظرگاه های اطراف، به مناظر و گذران زندگی بنگرند. پس از افول دولت صفویه و از رونق افتادن نسبی پایتخت آنان، چهارباغ نیز رفته رفته از درخشش افتاد؛ تا آنجا که در زمان ظل السلطان، حاکم اصفهان در عهد ناصرالدین شاه قاجار، بخش مهمی از کیفیت آغازین خود را از دست داد. امروز نیز چهارباغ، اگرچه بدنه های زیبای خود را از دست داده و کف سازی نفیسش در زیر کف سازی امروزی مدفون شده، همچنان از زیباترین خیابانهای ایران و جهان است...