باغهای دوره صفویه: گونه ها و الگوها

بیشتر تحقیقها دربارة شناخت گونه ها و الگوهای باغهای ایرانی بر مستندات دقیق استوار نبوده است. یکی از منابع مهم تاریخ شهر اصفهان، از جمله باغهای آن، نقشه های گوناگونی است که در سفرنامة انگلبرت کمپفر، پزشک و منشی سفیر سوئد در دربار شاه سلیمان صفوی، چاپ شده است. محققان معمولا از این مهم غفلت کرده اند که این نقشه ها و طرحها را طراحان و گراورسازان اروپایی آن زمان بر مبنای نقشه ها و طرحهای سردستی کمپفر کشیده اند و از دخالت سلیقة آنان خالی نیست. نسخة اصلی دست نوشته ها و طرحهای کمپفر که در کتابخانة بریتانیا نگهداری می شود، نه فقط اطلاعاتی در بر دارد که در کتاب مزبور درج نشده، بلکه حاوی اصل طرحهاست که بسیاری از آنها دربارة باغهای شاهی اصفهان و سایر شهرهای ایران است. این نقشه ها اولین نقشه های برداشت شده از باغهای صفوی به حساب می آید. مطالعة نقشه های کمپفر همچنین می تواند به تبیین مسائلی بپردازد از قبیل: طرز پراکندگی باغهای شاهی در دولت خانه و چگونگی ارتباط آنها با شهر؛ طرز تاثر این گونه باغ از ریخت شناسی و توپوگرافی شهر؛ مشخصه های گونه های معروف به چهارباغ و خیابان چهارباغ؛ گونه های بناهای وابسته به باغ...