تاثیر عصاره الکلی جمجمه خرما بر تغییرات بافتی بیضه و میزان هورمون های FSH, LH و تستوسترون در موش صحرایی نر

چمچمه یا اسپات خرما حاوی شیمیایی شامل پروتئین ها، فیبرها، قند به صورت احیا و غیراحیا، نم یا رطوبت، سه نوع کومارین، ترکیبات آلی از خانواده کافور، فیتواسترول ها و 1 و 2 دی متوکسیل 4 متیل بنزن می باشد. این ترکیبات دارای خواص آنتی میتوزی، استروژنیک، ضدسرطان، ضد دیابت، ضد چاقی و ضد جهش می باشند. در این تحقیق اثر عصاره الکلی چمچمه خرما بر میزان هورمون های گنادوتروپ و تستوسترون و نیز بافت بیضه در موش صحرایی نر بالغ مورد بررسی قرار گرفت.
حیوانات مورد استفاده 50 سر موش صحرایی نر از نژاد ویستار با وزن تقریبی 280 ± 10 گرم بود. برای این منظور موش ها به صورت تصادفی به 5 گروه ده تایی تقسیم شدند: گروه کنترل، گروه شاهد (دریافت کننده آب مقطر) و گروه های تجربی که عصاره الکلی چمچمه خرما در مقادیر 0.2, 0.1, 0.05 g/kg دریافت کردند. از تمام گروه ها در پایان روز چهاردهم خونگیری به عمل آمد و از نمونه های خونی جمع آوری شده برای اندازه گیری هورمون های FSH, LH و تستوسترون به روش رادیوایمونواسی (RIA) استفاده شد. نتایج حاصله براساس برنامه آماری SPSS و تست Tukey مورد بررسی قرار گرفت. همچنین بیضه ها خارج و مطالعات بافتی روی آنها صورت گرفت.
سطح سرمی تستوسترون در گروه های دریافت کننده مقادیر 0.05 g/kg و 0.1 عصاره، کاهش معنی داری را نسبت به گروه کنترل و شاهد نشان داد. همچنین تراکم اسپرم در لوله های اسپرم ساز و میانگین وزن بدن وبیضه ها در تمام گروه های تجربی کاهش معنی داری را نسبت به گروه کنترل و شاهد نشان داد. هیچگونه اختلاف معنی داری در غلظت هورمون های FSH, LH، بین گروه های تجربی، کنترل و شاهد مشاهده نشد (P>0.05).
نتایج نشان می دهد که احتمالا عصاره الکلی چمچمه خرما به علت داشتن ترکیباتی همچون فیتواسترول ها از طریق کاهش کلسترول تام، کلسترول LDL و تری گلیسرید ها باعث کاهش وزن بدن می شود. علاوه بر این فیبرهای موجود در عصاره با کاهش کلسترول و آسیب به بخش های جانبی هیپوتالاموس باعث بی اشتهایی شدید و کاهش وزن می شود. همچنین عصاره به علت داشتن فیتواسترول ها و کومارین ها که دارای اثرات آنتی آندروژنی می باشند، باعث کاهش تستوسترون می شود و کاهش تستوسترون نیز به نوبه خود از طریق کاهش سنتز پروتئین ها باعث کاهش وزن بیضه می شود. احتمالا عصاره به علت داشتن فیتواسترول ها از طریق مهار آنزیم 5- آلفا- ردوکتاز و آروماتوز باعث کاهش حساسیت بافت ها به آندروژن ها و کاهش فعالیت آندروژن ها می شود. فیتواسترول ها و کومارین موجود در عصاره نیز دارای اثرات استروژنیک می باشند و افزایش استروژن ها در جنس نر باعث کاهش تراکم اسپرم در لوله های منی ساز می شود.