ساختار ژنتیکی میتوکندری جمعیتهای آنوفلس سوپرپیکتوس ایران

مالاریا هنوز در جنوب و جنوب شرقی ایران به عنوان یکی از مسایل مهم بهداشتی محسوب می شود. در سال های اخیر تعداد 30-10 هزار مورد مالاریا در کشور گزارش شده است. یکی از ناقلین اصلی مالاریا در ایران آنوفل سوپرپیکتوس (Anopheles superpictus) می باشد که در تمام فلات مرکزی ایران، مناطق کوهستانی دامنه های سلسله جبال البرز و زاگرس و نیز با وفور کم در کناره های دریای خزر و خلیج فارس یافت می شود. تا به حال اختلافات مرفولوژیک در لارو و بالغ و نیز در قدرت انتقال بیماری مالاریا بین جمعیت های مختلف آن در ایران گزارش شده است.
به منظور بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت های مختلف آنوفل سوپرپیکتوس متعلق به استان های سیستان و بلوچستان، اردبیل و لرستان ایران، تنوع اسیدهای نوکلئیک بخش سیتوکروم اکسید از شماره 1 و 2 (CO-COII) به طول bp 1512 به روش PCR-RFLP و همچنین توالی 708 باز از ژن COL مولکول میتوکندری (mtDNA) نمونه ها مورد مطالعه قرار گرفتند.
اختلافات بسیار زیادی در توالی ژن های مورد مطالعه بین جمعیت های مختلف آنوفل سوپرپیکتوس وجود دارد. میزان کل تنوع ژنتیکی در 708 bp از ژن COI برای جمعیت های مختلف آنوفل سوپرپیکتوس معادل %12.3 و بین جمعیت های بلوچستان 5-2 درصد می باشد. در مجموع چهار هاپلو تایپ که سه عدد مربوط به بلوچستان و یک عدد مربوط به بقیه مناطق کشور می باشد در بین جمعیت های مختلف آنوفل سوپرپیکتوس مشاهده شد.
وجود هاپلو تایپ های ژنتیکی در این آنوفل برای اولین بار در دنیا گزارش می شود و به احتمال زیاد این گونه دارای سیبلینگ های متعدد و از گونه های کمپلکس می باشد. برای نتیجه گیری قطعی و تعیین ارتباط هاپلوتایپ های فوق با انتقال مالاریا در مناطق تحت اشغال آنها مطالعات بیشتری لازم است.