تعیین دوز مناسب آبیاری در زراعت چغندر قند بذری در منطقه اردبیل

این تحقیق آزمایش جهت تعیین دور مناسب آبیاری در مزارع تولید بذر چغندرقند و ارزیابی تاثیر آن روی ویژگی های کمی و کیفی بذر تولیدی در مراحل مختلف رشد بوته های بذری رقم منوژرم هیبرید شیرین اجرا شد. چهار تیمار آبیاری شامل آبیاری در سه مرحله کاشت، ساقه روی و گلدهی به عنوان شاهد و آبیاری براساس میزان تبخیر از طشتک کلاس A در مراحل 50، 70 و 90 میلی متر تبخیر در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار و در دو سال (82 و 1381) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل در آلاروق اجرا شد. در تیمار شاهد و آبیاری پس از 50، 70 و 90 میلی متر تبخیر در سال 1381 به ترتیب معادل 3332، 5121، 4419 و 3693 متر مکعب در هکتار و در سال 1382 به ترتیب معادل 2940، 5397، 5280 و 3327 متر مکعب در هکتار آب برای آبیاری مصرف شد. در هر دو سال به ترتیب 3، 7، 5 و 4 نوبت آبیاری انجام شد. کل میزان تبخیر از طشتک طی دوره رشد بوته های بذری چغندرقند به ترتیب در سال های 1381 و 1382 معادل 510.3 و 471.7 میلی متر و میزان بارندگی 156 و 136 میلی متر بوده است. نتایج آزمایش نشان داد که کاهش دور آبیاری (افزایش مصرف آب) تاثیر معنی داری روی عملکرد بذر خام، بذر قابل فروش (با قطر بیش از 3.5 میلی متر) و بذر سایز استاندارد (با قطر بین 3.5 تا 4.5 میلی متر) غیر پوک نداشت. انجام آبیاری پس از 50 میلی متر تبخیر از طشتک کلاس A، موجب کاهش سهم بذور درشت (با قطر بیش از 4.5 ملی متر) معادل 41.45 درصد شد. افزایش آب مصرفی باعث کاهش معنی دار درصد پوکی و افزایش درصد بذور مغزدار نسبت به تیمار شاهد (به ترتیب با درصد پوکی و درصد مغزدار بودن معادل 11.40 و 56.20 درصد) همراه بود. افزایش مقدار بارندگی در سال 1381 (156 میلی متر) در مقایسه با سال 1382 (136 میلی متر) موجب کاهش درصد پوکی بذر به میزان 5.28 درصد و افزایش معنی دار درصد مغزدار بودن بذر به میزان 15.75 درصد شد. عملکرد بذر استاندارد غیرپوک در سال 1382 (1407.79 کیلوگرم در هکتار) در مقایسه با سال 1381 (958.47 کیلوگرم در هکتار) به نحو معنی داری افزایش یافت.