تاثیر نیتروژن و فسفر بر مؤلفه های فیزیولوژیکی رشد بوته های بذری چغندرقند در منطقه اردبیل

جهت بررسی چگونگی تاثیر مقادیر مختلف نیتروژن و فسفر روی مولفه های فیزیولوژیکی رشد بوته های بذری رقم مولتی ژرم 7233 چغندرقند؛ این آزمایش طی دو سال (80-1379) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل (آلاروق) اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل با دو عامل نیتروژن شامل چهار مقدار صفر (شاهد)، 100، 200 و 300 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار از منبع اوره و فسفر شامل سه سطح صفر (شاهد)، 100 و 200 کیلوگرم فسفر (P2O5) در هکتار از منبع سوپرفسفات تریپل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. نتایج آزمایش نشان داد که مصرف نیتروژن و فسفر اثر معنی داری روی عملکرد بذر خام و عملکرد بذر قابل فروش نداشت. این در حالی است که افزایش مصرف نیتروژن تا سطح 300 کیلوگرم در هکتار، با تاثیر معنی دار روی عملکرد بذر استاندارد غیر پوک (با قطر 3.5 تا 4.5 میلی متر)، موجب کاهش عملکرد بذر تا سطح 833 کیلوگرم در هکتار شد. تغییرات ماده خشک کل در سطوح مورد مطالعه نیتروژن و فسفر با تبعیت از معادلات درجه دوم و به دنبال افزایش بطئی در ابتدای دوره رشد پس از دریافت 350 تا 400 واحد دمایی، رشد نمایی خود را آغاز و به دنبال دستیابی به حداکثر وزن خشک کل گیاه (626-453 گرم در متر مربع) در محدوده 750 تا 900 واحد دمایی، همراه با ریزش برگها از مقدار آن کاسته شد. مصرف نیتروژن از یک سو موجب افزایش وزن خشک کل گیاه شد و از سوی دیگر، زمان به حداکثر رسیدن آن را تسریع کرد. شاخص سطح برگ تا دریافت 300 واحد دمایی، به کندی افزایش و سپس حالت نمایی به خود گرفت. بیشترین شاخص سطح برگ (1.61-2.67) پس از با دریافت 600 تا 700 واحد دمایی حاصل شد. آهنگ رشد محصول از اوایل فصل تا دستیابی به حداکثر مقدار (1.04-1.54 گرم در متر مربع به ازای هر درجه روز رشد) پس از دریافت 550 تا 590 واحد دمایی، افزایش و سپس تا پایان فصل از مقدار آن کاسته شد. در نهایت، مصرف نیتروژن و فسفر با افزایش دوام سطح برگ و دوام زیست توده همراه شد.