ارزیابی تعدادی از طرح های آبیاری تحت فشار اجرا شده در خراسان جنوبی

این مطالعه جهت بررسی و ارزیابی سیستم های آبیاری تحت فشار در منطقه جنوب خراسان (بیرجند، نهبندان، فردوس، قائن و طبس) به منظور تعیین مقادیر کمی بازده این گونه سیستم ها، تعیین عوامل موثر در کاهش بازده و ارایه راهکارهای مناسب برای افزایش آن انجام گردید. بر اساس نتایج به دست آمده در این تحقیق مشخص شد که میانگین پارامترهای مرتبط با یکنواختی توزیع، بازده بالقوه و بازده واقعی برای آبیاری بارانی به ترتیب در بیرجند 56, 56, 67، در فردوس 64 و 54.5 و 54.5، در قائن 61 و 52 و 52، در طبس 61 و 51.6 و 51.6 و در نهبندان 57 و 48 و 48 درصد و برای سیستم های آبیاری قطره ای بازده بالقوه و بازده واقعی به ترتیب در فردوس 63 و 63، در قائن 61 و 60 و در بیرجند 58 و 55 درصد می باشند. با توجه به پارامترهای فوق مشخص گردید که سیستم های آبیاری بارانی از عملکرد مطلوبی برخوردار نبوده و علت اصلی آن نیز سرعت باد می باشد. به طوری که در نهبندان با بیشترین سرعت باد، کمترین و در بیرجند با سرعت باد کمتر، بیشترین مقادیر یکنواختی توزیع، بازده پتانسیل و واقعی به دست آمدند. پایین بودن فشار کارکرد آبپاش ها نسبت به فشار طراحی شده و استفاده از وسایل معیوب نیز از دیگر عوامل موثر در کاهش بازده بودند. بر اساس نتایج به دست آمده در خصوص سیستم های آبیاری قطره ای، گرفتگی خروجی ها به علت رسوب مواد معلق ناشی از عدم عملکرد صحیح سیستم فیلتراسیون، علت اصلی کاهش قابل توجه یکنواختی پخش آب و بازده بودند، به طوری که در فردوس با توجه به وجود سیستم فیلتراسیون مناسب بیشترین مقدار بازده و در بیرجند به علت عدم کارکرد صحیح سیستم فیلتراسیون کمترین مقدار بازده به دست آمدند. با توجه به نتایج این تحقیق، برای سیستم های آبیاری بارانی جهت کاهش قابل توجه اثرات منفی باد انجام آبیاری در شب، کاهش فواصل و رعایت تناوب جابجایی لترال ها و همچنین تنظیم فشار مناسب سیستم مطابق با فشار طراحی شده، پیشنهاد می گردد. در خصوص سیستم های آبیاری قطره ای نیز شستشوی مرتب سیستم فیلتراسیون و قطره چکان ها و تنظیم فشار مانیفولدها جهت بهبود بازده سیستم پیشنهاد می شوند.