بررسی غلظت رتینول سرم و شاخصهای تن سنجی در دانش آموزان دبستانی منطقه 7 آموزش و پرورش شهر تهران در بهار 1380

کمبود ویتامین A از شایع ترین مشکلات سلامت همگانی در جوامع توسعه یافته بوده و بر اساس اطلاعات منتشره از سوی WHO شیوع اختلالات ناشی از کمبود ویتامین A در ایران در حد «تحت بالینی متوسط» ارزیابی می شود. هدف از این مطالعه، تعیین وضعیت ویتامین A بر اساس شاخص غلظت رتینول سرم و وضعیت کلی تغذیه بر اساس شاخص های تن سنجی در کودکان دبستانی منطقه 7 آموزش و پرورش شهر تهران در بهار 1380 و مطالعه رابطه این دو با همدیگر بود.
91 دانش آموز دختر و پسر در پایه های اول و دوم دوره ابتدایی در 4 دبستان به روش نظام مند (سیستماتیک) از بین همه دبستان های منطقه 7 آموزش و پرورش شهر تهران انتخاب شدند. پس از اخذ رضایت نامه آگاهانه از والدین آنها 5 میلی لیتر خون وریدی از هر کودک گرفته شد. مشخصات تن سنجی (شامل قد و وزن) اندازه گیری و در پرسشنامه مربوطه ثبت شد. غلظت رتینول سرم با استفاده از روش HPLC تعیین شد. برای آنالیز داده های گردآوری شده از آزمون های t و ضریب همبستگی پیرسن استفاده شد.
سوء تغذیه زمان حال و گذشته از مشکلات قابل توجه در کودکان مورد مطالعه بود. به طوری که 19.8 درصد از دانش آموزان از نظر شاخص های وزن برای سن و وزن برای قد، زیر صدک 10 قرار داشتند و سوء تغذیه زمان حال در دختران دبستانی، قابل توجه بود. همچنین، کمبود ویتامین A می تواند به عنوان یک مشکل بالقوه تغذیه ای در کودکان (5.6 درصد) بویژه در پسران مطرح باشد و همبستگی مثبت و معنی داری بین سطح رتینول سرم و شاخص قد برای سن مشاهده شد (P=0.02، r=0.25).
نتیجه گیری و پیشنهادات: به نظر می رسد که کمبود ویتامین A در دانش آموزان پسر مقطع تحصیلی ابتدایی و در جمعیت با سطح اقتصادی– اجتماعی متوسط شهر تهران (منطقه 7) قابل توجه باشد. این موضوع در کنار شیوع تقریبا بالای سوء تغذیه زمان حال در دختران دانش آموز، نامطلوب بودن کیفیت وضعیت تغذیه ای را نشان می دهد. به این ترتیب، احتمال دارد که وضعیت در بخش های محروم تر جامعه شهری و حاشیه نشین شهر تهران از این هم بدتر باشد. این نتایج، لزوم رسیدگی بیشتر به وضعیت تغذیه ای دانش آموزان (بویژه از نظر کیفی) از سوی مسوولان ذیربط برای افزایش بهره وری سرمایه گذاری های آموزشی را خاطر نشان می سازد.