زمان تاخیر در تشخیص و درمان سرطان معده از شروع علائم تا جراحی

سرطان معده دومین سرطان شایع در آسیا می باشد. حدود 93 % تومورهای معده بدخیم هستند. در کشور های در حال توسعه تشخیص سرطان معده در مراحل ابتدائی معمولا از طریق غربالگری صورت گرفته و میزان بقای 5 ساله پس از عمل جراحی به 86 % رسیده است. در ایران، اگر چه بیماران دارای علائم گوارشی طولانی مدت بوده ولی تحت آندوسکوپی زودرس قرار نگرفته، و در مراحل پیشرفته سرطان مراجعه می نمایند. این مطالعه جهت تعیین وضعیت زمان تاخیر از زمان شروع علائم تا زمان انجام جراحی پایه ریزی گردید.
این مطالعه بر روی 63 بیمار مبتلا به کانسر معده بستری در مراکز آموزشی، درمانی ولی عصر و شفیعه زنجان در سالهای 84- 1383 انجام گرفته و پرسشنامه ای شامل اطلاعات اولیه از بیماران اخذ و زمانهای مراجعه به بخش های مختلف از بدو ورود بیمار به واحد آندوسکوپی تا زمان جراحی در فرایند کار ثبت و جهت مقایسه بین گروه ها از آزمون آماری Mann-Whitney با استفاده از نرم افزار آماری SPSS استفاده شده است.
از 63 بیمار، 48 بیمار (2/76 %) مرد، 43 بیمار (3/68 %) روستائی بودند. شایعترین محل کانسر معده در کاردیا 31 بیمار (2/49 %)و شایعترین علامت درد شکم 28 نفر (4/44 %) بوده است. میانه زمان تاخیر از شروع علائم تا جراحی 96 روز که در آن تاخیر بیمار 8 روز، تاخیر پزشک عمومی 57 روز، تاخیر از اندوسکوپی تا انجام پاتولوژی 12 روز و از پاتولوژی تا عمل جراحی 7 روز بوده است. محل اقامت، داشتن تحصیلات، درآمد و جنس تاثیری در زمانهای تاخیر نشان نداد.
تاخیر از مراجعه تا اندوسکوپی و تاخیر از اندوسکوپی تا تائید پاتولوژی بیش از حد انتظار بوده است. آموزش برنامه غربالگری جهت ارجاع به موقع بیماران توسط پزشکان خانواده برای انجام اندوسکوپی زودرس ضروری به نظر می رسد.برای کاهش این زمان همکاری واحدهای آموزشی پزشکی، واحدهای بیمارستانی، واحد پاتولوژی و فراهم نمودن امکانات مناسب بیمارستان باید مورد توجه قرار گیرد.