ارتباط بین حجم مغز و ضریب هوشی در کودکان 9 تا 11 ساله شهر اهواز

آنتروپولوژی شاخه ای از علم زیست شناسی است که قسمت های مختلف بدن را مورد سنجش کمی قرار می دهد. سفالومتری یکی از شاخه های آنتروپومتری است که ابعاد آناتومیک سر و صورت را بررسی می نماید. مغز انسان بیشترین میزان رشد را در طی دوران جنینی به انجام می رساند و این تکامل در شش سال اول زندگی نیز دارای سرعت قابل ملاحظه ای است. پیچیدگی دستگاه عصبی سوالاتی را در اذهان ایجاد نموده است که هوش چیست؟ آیا افراد باهوش مغز و در نتیجه سر بزرگتری دارند؟ آیا اندازه دور سر و حجم مغز در میزان هوش موثر است؟ این بررسی با هدف یافتن ارتباط بین حجم مغز و ضریب هوشی انجام شده است.
در این بررسی تعداد 560 نمونه مذکر و 497 نمونه مونث در محدوده سنی 11-9 سال، بدون در نظر گرفتن قومیت، بر اساس نمونه برداری تصادفی- خوشه ای، در سال 1384-1383 در شهر اهواز انجام شده است. در این مطالعه از وسایل سفالومتری استفاده شد و طول، عرض، ارتفاع و دور سر اندازه گیری و با استفاده از فرمول های مربوطه حجم مغز محاسبه گردید. برای تعیین میزان هوش نمونه ها، آزمون هوشی ریون انجام شد. از برنامه نرم افزاری SPSS for windows، آزمون T و دو نمونه ای من- ویتنی و ضریب همبستگی پیرسون برای تجزیه و تحلیل استفاده شد.
ارتباط بین اندازه دور سر و ضریب هوشی معنی داری نبود (p>0.05). ضریب همبستگی پیرسون رابطه ضعیفی را بین حجم مغز و ضریب هوشی نمونه های مذکر تایید می کند و این رابطه در نمونه های مونث تایید نشد. میانگین دور سر پسران یک سانتی متر از میانگین دور سر دختران بیشتر بدست آمد و میانگین حجم مغز نمونه های مذکر 141.4 سانتی مترمکعب بیشتر از میانگین حجم مغز نمونه های مونث بود. اختلاف بین حجم مغز نمونه های مذکر و مونث معنی دار بود (p<0.001). میانگین ضریب هوشی در نمونه های مونث بیشتر از میانگین ضریب هوشی نمونه های مذکر در این مقطع می باشد.
علیرغم اینکه حجم مغز نمونه های مونث کمتر از حجم مغز نمونه های مذکر است، ولی ضریب هوشی نمونه های مونث کمی بیشتر از ضریب هوشی نمونه های مذکر می باشد، اما در مجموع ضریب هوشی ارتباطی با حجم مغز ندارد و احتمالا شاخص های مغزی دیگری میزان هوش فرد را تحت تاثیر قرار می دهد.