اوقات فراغت و شکل گیری شخصیت فرهنگی نمونه موردی دو دبیرستان دخترانه شهر تهران

مقاله حاضر پژوهشی انسان‬شناختی در حوزه شهری و اوقات فراغت است. اساس کار در این پژوهش مبتنی بر نقش و تاثیر گذران اوقات فراغت بر شکل گیری شخصیت افراد و نیز ایجاد و پیدایش گونه های شخصیتی متاثر از چنین فرایندی است.
افراد مورد مطالعه، دوگروه از دختران دبیرستانی شهر تهران بوده‬اند. اعضای گروه الف از بعد اقتصادی و فرهنگی و سلسله مراتب طبقاتی در زمره طبقه بالا و افراد گروه ب در طبقه پایین جامعه تعریف شده‬اند. نگرش ها و روی کردهای خانواده های گروه اول بیشتر مدرن و گروه دوم سنتی است. نتایج پژوهش نشان می دهند که این روی‬کردها و نیز پایگاه اقتصادی و فرهنگی چنین خانواده هایی در نوع گذران فراغت هر دو گروه اثر گذاشته است به طوری که دختران گروه الف از تنوع فراغتی بیشتری برخوردار بوده و علاوه بر گذران فراغت در خانه، در خارج از خانه نیز فعالیت دارند و برعکس فراغت گروه ب بسیار کم تنوع و محدود بوده و تا حد زیادی در فعالیت های داخل خانه متمرکزاست. نتایج اوقات فراغت درگروه اول، فرصت تفریح و سرگرمی بیشتری را برای آنها فراهم کرده و موجب شده است خصایص و رفتارهای شخصیتی خاصی چون برون‬گرایی، اجتماعی بودن، فعال و خلاق بودن در آن ها شکل بگیرد و در مواردی به دلیل عدم توجه و عدم کنترل و مدیریت صحیح به وسیله خانواده برخی هنجار شکنی های زیان بار نیز در آنها دیده شده است. عوامل یاد شده و نیز شرایط سخت زندگی، دختران گروه ب را مجبور به انجام کارهای سنگین درخانه کرده، بنابراین فرصت تفریح و سرگرمی را از آن‬ها گرفته است. این عوامل سبب بروز و پیدایی خصایص و رفتارهای شخصیتی خاص و گاه نامطلوبی نیز شده است نظیر درون‬گرایی، انزوا، انفعال، نداشتن خلاقیت، شرم، خجالت و کم رویی.