مطالعه سیتوژنتیکی برخی گونه های جنس Hedysarum موجود در بانک ژن منابع طبیعی ایران

تنوع سیتوژنتیکی در 6 جمعیت متعلق به 4 گونه از جنس Hedysarum با استفاده از سیستم آنالیز تصویری مورد ارزیابی قرار گرفت. تعداد کروموزومهای پایه در جمعیت های مورد بررسی x=8 بود. اما از لحاظ سطوح پلوئیدی تنوع وجود داشت، که این امر موید وجود تنوع کروموزومی در نمونه های مورد بررسی بود. بر اساس جدول دو طرفه Stebbins همه جمعیت ها در کلاس 1A قرار گرفتند و اختلاف معنی داری (p<0.01) میان جمعیتها برای صفات مورد بررسی مشاهده گردید. تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که دو مولفه اول و دوم به ترتیب 79.86 و 19.64 درصد از واریانس موجود بین جمعیت ها را توجیه می نماید. در مولفه اول، صفات طول کل کروموزوم (TL)، طول بازوی بلند (LA)، طول بازوی کوتاه (SA) و شاخص سانترومری (CI) و در مولفه دوم، صفت نسبت بازوها (AR) بیشترین سهم را در واریانس بین جمعیت ها داشتند. تجزیه خوشه ایجمعیت ها بر اساس خصوصیات کاریوتیپی آنها را در دو کلاس مجزا قرار داد. بیشترین فاصله (3.804) بین دو گونه H. coronarium (از گرگان) و H. criniterum (از کرمانشاه) و کمترین فاصله (1.008) بین دو نمونه شارلق و سولگرد متعلق به گونه H. kopetdaghi مشاهده شد. دیاگرام مربوط به پراکنش جمعیت ها بر اساس دو مولفه اصلی اول و دوم، جمعیت ها مورد بررسی را در دو گروه متمایز قرار داد که این امر موید نتایج حاصل از تجزیه خوشه ایبود. در تجزیه خوشه ایبر اساس دو شاخص A1 و A2 نیز جمعیت ها از لحاظ تکاملی در دو گروه متمایز قرار گرفتند. بر این اساس، دو گونه H. criniferum (از زنجان) و H. kopetdaghi (از سولگرد) بیشترین فاصله (2.708) را نشان دادند و کمترین فاصله (0.202) بین دو گونه H. kopetdaghi (از سولگرد) و H. criniferum (از کرمانشاه) مشاهده شد.