ارزیابی کارائی راه آهن جمهوری اسلامی ایران در مقایسه با راه آهن های کشور های آسیائی و خاور میانه

هدف اصلی بنگاه های اقتصادی همواره این بوده است که با حداقل منابع موجود، حداکثر استفاده را به دست آورند که این مسئله اشاره به بهبود کارایی و بهره وری در بنگاه ها دارد. بخش حمل و نقل و به ویژه حمل و نقل ریلی به جهت تاثیر گذاری مستقیم و عمده بر روی توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور ها دارای اهمیت زیادی است. در این مقاله با توجه به داده های آماری 24 کشور منطقه خاورمیانه وآسیا، عضو اتحادیه بین المللی راه آهن ها و سازمان همکاری راه آهن ها برای دوره زمانی 5 ساله از سال 2000 تا 2004 به بررسی کارایی و بهره وری راه آهن کشور های مذکور با تاکید بر راه آهن کشورمان از طریق تکنیک تحلیل پوششی داده ها و شاخص بهره وری مالم کوئیست پرداخته شده است. آنچه که این مقاله را از مقالات قبلی متمایز می کند، استفاده از همین شاخص است و به کمک آن تغییرات بهره وری را اندازه گرفت. همچنین کارائی تحت شرایط بازده به مقیاس ثابت و بازده به مقیاس متغیر محاسبه گردیده است. میانگین کارائی فنی راه آهن ایران در شرایط CRS برابر 590/0 و در شرایط VRS برابر6/0 بوده است. به علاوه در تمام شیوه های رتبه بندی راه آهن ایران رتبه ای بهتر از یازدهم از نظر کارائی نداشته است. به کمک شاخص مالم کوئیست نشان می دهیم. مقادیر کارائی فنی در طول دوره مورد نظر روند افزایشی داشته است. و ناکارائی موجود بیشتر به دلیل ناکارائی مدیریتی بوده تا ناکارائی مقیاس. همچنین روند تغییرات بهره وری کل عوامل تولید راه آهن کشور در طول دوره نامشخص بوده است. ولی همواره از میانگین کل کشور های مذکور بالاتر است. همچنین راه آهن کشور جهت تحقق شرایط مطلوب بایستی خدمات بیشتری را ارائه نماید و کشور های کره جنوبی، فلسطین اشغالی به عنوان الگو ارائه می گردد