اثر مهاری وارنیش سدیم فلوراید و ژل APF بر ریزجانداران پوسیدگی زا: یک بررسی آزمایشگاهی

بیان مساله: با وجودی که، عواملی گوناگون در برنامه های پیشگیری از پوسیدگی در کودکان وجود دارند، شاید هیچ یک از آنها به اندازه ی کاربرد مناسب فلوراید در کاهش پوسیدگی موثر و مهم نباشند. اثرات اصلی پیشگیری از پوسیدگی فلوراید با تماس موضعی با مینا و با اعمال ضد باکتریایی آن انجام می گیرد. تاکنون پژوهشی برای مقایسه ی اثرات ضد باکتریایی ژل APF و وارنیش سدیم فلوراید انجام نگرفته است، لذا بررسی اثرات ضد باکتریایی ژل APF و وارنیش سدیم فلوراید علیه ریزجانداران (میکروارگانیسم ها) پوسیدگی زا (استرپتوکوک موتانس و لاکتوباسیل) می تواند زمینه ی علمی برای استفاده از این خاصیت مهم آنها در کاهش پوسیدگی را فراهم آورد.
مقایسه ی اثر مهاری وارنیش سدیم فلوراید و ژل APF بر غلظت ریزجانداران پوسیدگی زا (استرپتوکوک موتانس و لاکتوباسیل)، هدف اصلی این بررسی بود.
مواد و در این بررسی تجربی و پایه، شمار 20 دندان پره مولر از جهت باکولینگوالی برش داده شدند. با استفاده از روش پنجره، مساحت های مشخصی از سطح مینا زیر پوشش ژل APF و وارنیش سدیم فلوراید قرار گرفت و پس از 18، 24 و 48 ساعت، شمار باکتری های استرپتوکوک موتانس و لاکتوباسیل شمارش شدند. در روش دیسک دیفیوژن (Disk diffusion) بر روی محیط کشت M.S. Media حجم 1/0 سی سی از غلظت 108 در میلی لیتر میکروب استرپتوکوک موتانس پس از آغشته ساختن به ژل APF و وارنیش سدیم فلوراید بر روی محیط کشت میکروبی قرار گرفت و سپس، قطر منطقه ی رشد نیافته اندازه گیری شد. گونه ی واکاوی آماری در این بررسی الگوسازی چند سطحی (Multilevel modeling) بود.
در زمان های 18، 24 و 48 ساعت در مقایسه ی میان ژل و وارنیش، ژل نسبت به وارنیش اثری بیشتر بر کاهش شمار لاکتوباسیل داشت و این تفاوت از لحاظ آماری معنادار بود (005/0p<). ولی درباره ی استرپتوکوک موتانس، این تفاوت از لحاظ آماری معنادار نبود. میزان اثر ژل APF نسبت به وارنیش سدیم فلوراید به اندازه ی 23/70 درصد بیشتر بوده است.
با توجه به نتایج به دست آمده از این بررسی آزمایشگاهی، می توان از ژل APF با اطمینان بیشتری نسبت به وارنیش سدیم فلوراید در پیشگیری از پوسیدگی دندانی در کودکان بهره جست.