مقایسه اثر آدامس بدون قند اوربیت و سقز طبیعی بر میزان ترشح بزاق و PH آن

بسیاری از داروها، بیماری های سیستمیک، رادیوتراپی سر و گردن و فشارهای روحی میتوانند به کاهش ترشح بزاق منجر شده، فرد را مستعد بروز پوسیدگی و بیماری های دهان نمایند. روش های بسیاری جهت جبران کاهش ترشح بزاق پیشنهاد میشوند. از جمله استفاده از آب نباتهای ترش، لیمو، اسپری ها، لاکهای محرک مخصوص، آدامس ها و داروهای مختلف. برخی کارخانه های آدامس سازی دنیا، از جمله کارخانه Wrigley (سازندهء آدامس اوربیت) مدعی کاهش پوسیدگی و اثر رمینرالیزاسیون مینا از طریق افزایش ترشح بزاق و بالا بردنpH آن، متعاقب استفاده از آدامس های بدون قند میباشند. هدف از این تحقیق مقایسه اثر آدامس بدون قند اوربیت و سقز طبیعی بر میزان ترشح بزاق و pH آن در دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه شهید بهشتی در سال 1383 بود.
این تحقیق تجربی با تکنیک Crossover یک سویه کور بر روی 16 نفر از دانشجویان دانشکدهء دندانپزشکی شهید بهشتی که به صورت غیراحتمالی آسان (random-Simple non) در دو گروه 8 نفرهA وB قرار گرفته بودند در سال 1383 صورت پذیرفت. در روز اول (روز پایه) بزاق تمامی افراد گروهA وB 5 دقیقه پس از صرف دو عدد بیسکویت شیرین، طی 10 دقیقه در ظروف مدرج assistant پانزده میلیلیتری به روشactive جمع آوری شد. سپس میزان ترشح بزاق بررسی وpH آن بوسیله دستگاهpH سنج ثبت گردید. پس از 72 ساعت wash out، در روز سوم به همه افراد شرکت کننده در تحقیق اعم از گروهA وB دو عدد بیسکویت شیرین داده شد و پس از 5 دقیقه به افراد گروهA آدامس بدون قند اوربیت به وزن 14 گرم و به افراد گروه B 14 گرم سقز طبیعی داده شد. میزان بزاق طی 10 دقیقه جویدن، جمع آوری شده، pH آن بلافاصله اندازه گیری گردید. مجددا پس از 72 ساعت wash out در روز سوم به همه افراد شرکت کننده در تحقیق دو عدد بیسکویت شیرین داده شد و این بار پس از 5 دقیقه به افراد گروهA 14 گرم سقز طبیعی و به افراد گروهB 14 گرم آدامس بدون قند اوربیت داده شد و حین 10 دقیقه جویدن، بزاق این افراد جمع آوری وpH آن اندازهگیری شد. جهت آنالیزهای آماری از آزمون کرویت و Friedman استفاده گردید.
میزان ترشح بزاق (± انحراف معیار) بدنبال مصرف بیسکویت تنها ml 8/0±0/5 بود که پس از مصرف آدامس به ml 9/0±9/15 و بعد از مصرف سقز به ml 2/1±8/13 رسید. این مقادیر با یکدیگر اختلاف آماری معنی داری داشتند(001/0>P). میزان pH بزاق نیز ابتدا 5/0±6/5 بود که پس از مصرف آدامس و سقز به ترتیب به 4/0±4/7 و 3/0±0/7 رسید. بین این مقادیر نیز اختلاف معنی دار مشاهده شد (005/0P<).
نتایج نشان دادند استفاده از آدامس بدون قند اوربیت باعث افزایش معنی دار ترشح بزاق و pH آن میگردد. بنابراین میتواند در جلوگیری از بروز بیماری های ناشی از خشکی دهان و همچنین پوسیدگی دندان موثر باشد.