اثر مکمل یاری با آهن به تنهایی و توام با ویتامین C بر نشانگرهای استرس اکسیداتیو در دختران دانشجوی مبتلا به فقر آهن

وجود آهن اضافی در بدن می تواند به عنوان یک پرواکسیدان، موجب افزایش استرس اکسیداتیو شود. این پژوهش با هدف مقایسه ی شاخص های استرس اکسیداتیو در افراد مبتلا به فقر آهن و افراد سالم و هم چنین تعیین اثر آهن یاری همراه و بدون ویتامین C بر وضعیت دفاع آنتی اکسیدانی و استرس اکسیداتیو در دختران مبتلا به فقر آهن انجام شد.
این مطالعه یک کارآزمایی بالینی تصادفی دو سوکور است. 60 دانشجوی دختر مبتلا به فقرآهن و 30 دانشجوی غیرمبتلا (گروه شاهد) از بین 289 دانشجوی دختر ساکن خوابگاه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انتخاب شدند. غلظت هموگلوبین با استفاده از دستگاه سل کانتر و غلظت فریتین سرم به روش الایزا اندازه گیری شد. مبتلایان به فقرآهن پس از همسان سازی به طور تصادفی به گروه های دریافت کننده ی روزانه 50 میلی گرم آهن عنصری (گروه 1) و 50 میلی گرم آهن عنصری +500 میلی گرم اسیداسکوربیک (گروه 2) به مدت 12 هفته تقسیم شدند. غلظت MDA، TAC و ویتامین C سرم در شروع و پایان هفته های 6 و 12 در گروه های مورد مطالعه اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از آزمون های تی و تکرار شونده تجزیه و تحلیل شدند.
در ابتدای مطالعه، میانگین TAC سرم در افراد سالم نسبت به افراد مبتلا به فقر آهن بالاتر بود (47/0±87/3 در مقابل 41/0±4/3 میلی مول در لیتر، 001/0>p). در پایان مطالعه، TAC سرم در مبتلایان به فقرآهن افزایش یافت و نه فقط نسبت به شروع مطالعه (درون گروهی) بلکه حتی در مقایسه با افراد سالم (بین گروهی) نیز غلظت آن بالاتر رفت (6/3±1/5 در مقابل 4/0±7/4 میلی مول در لیتر، 001/0>p). در مقابل، غلظت مالون دی آلوئید (MDA) سرم بعد از 6 هفته در گروه 1 از 14/0±7/1 به 09/0±1/1 (001/0>p) و در گروه 2 از 18/0±9/1 به 12/0±1/1 نانومول در میلی لیتر (001/0>p) رسید. البته در هفته ی دوازدهم، MDA سرم در گروه 1 به 15/0±7/1 نانومول در میلی لیتر افزایش یافت (001/0>p). در گروه 2، با وجود افزایش MDA سرم نسبت به هفته ی دوازدهم مطالعه، هم چنان غلظت کمتر از شروع بود (1/0±4/1 در مقابل 18/0±9/1 نانومول در میلی لیتر، 03/0>p).
به نظر می رسد که وضعیت نظام دفاع آنتی اکسیدانی در مبتلایان فقر آهن با آهن یاری به خصوص همراه اسیداسکوربیک و حداقل در هفته های اول درمان بهبود معنی داری می یابد. بنابراین رویکرد اخیر برای درمان فقر آهن توصیه می شود.