مطالعه خاصیت ضد میکروبی و ترکیب شیمیایی اسانس لعل کوهستان

گیاه لعل کوهستان (Oliveria decumbens Vent.)، گیاهی است بوته ای از خانواده چتریان (Umbelliferae) که معمولا در مناطق جنوبی ایران یافت می شود. مردم این منطقه به طور گسترده ای از قسمتهای هوایی این گیاه در درمان بیماری های عفونی استفاده می کنند. هدف از این مطالعه، ارزیابی خاصیت ضد میکروبی اسانس حاصل از اندام هوایی این گیاه بر طیف وسیعی از میکروارگانیسم ها شامل باکتری های گرم منفی و مثبت، قارچهای رشته ای و مخمرها با استفاده از روش های دیسک دیفیوژن و میکروبراث دایلوشن در شرایط آزمایشگاه بوده است. شناسایی اجزای اصلی موجود در اسانس به وسیله دستگاه گاز کروماتوگراف (GC) انجام شد. ترکیبهای شناسایی شده در اسانس شامل تیمول (9/26%)، کارواکرول (25/0%)، پاراسیمن (3/13%) و گاما-ترپینن (11%) بود. اسانس حاصل از اندام هوایی با میانگین قطر هاله عدم رشد 86/34 میلی متر و MIC کوچکتر از l ml-1μ25/0 اثر ضد قارچی خوبی در مقابل قارچهای رشته ای و مخمر نشان داد. اثر 2 میکرولیتر از اسانس بر قارچها با قطر هاله عدم رشد بزرگتر از 3/27 میلی متر از اثر آمفوتریسین B با قطر هاله عدم رشد کوچکتر از 17 میلی متر بیشتر بود. باکتری های گرم مثبت نسبت به باکتری های گرم منفی در مقابل اسانس لعل کوهستان حساس تر بودند (9/21 در برابر 4/18 میلی متر). باکتری های تشکیل دهنده اسپور (جنس باسیلوس) نسبت به اسانس مقاوم بوده و اسانس لعل کوهستان در مقابل باسیلوس ها دارای اثر مهاری بود. پسودوموناس آئروجینوزا با قطر هاله عدم رشد کمتر از 8 میلی متر از سایر میکروارگانیسم ها نسبت به اسانس مقاوم تر بود. میکروارگانیسم ها از نظر مقاومت نسبت به اسانس گیاهی متفاوت بوده و باکتری ها (گرم مثبت و منفی) نسبت به قارچها و باکتری های گرم منفی نسبت به باکتری های گرم مثبت مقاوم تر بودند. این اثر به ترکیبهای فنلی اسانس، به ویژه تیمول آن مربوط می شود. مطالعات بیشتری لازم است تا کارآیی این اسانس به عنوان یک عامل ضد میکروبی ارزیابی گردد.