ارزیابی تنوع ژنتیکی یونجه (Medicago sativa L) با استفاده از شاخص های ریخت شناسی و شیمیایی

تنوع ژنتیکی اساس مطالعات اصلاحی در بسیاری از گونه های گیاهی است و یکی از مهمترین شاخصها جهت انتخاب والدین می باشد. هدف از این آزمایش، بررسی تنوع ژنتیکی و مقایسه یونجه های دائمی با استفاده از صفات ریخت شناسی و شیمیایی می باشد. صفات ریخت شناسی شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه اصلی، وزن تر بوته، عملکرد وزن خشک بوته، نسبت وزن خشک برگ به عملکرد وزن خشک گیاه و نسبت وزن خشک برگ به وزن خشک ساقه در 18 رقم یونجه اندازه گیری شد. همچنین ترکیبات شیمیایی از قبیل درصد ماده خشک، درصد پروتئین خام، درصد الیاف خام، درصد خاکستر و درصد عناصر کلسیم، فسفر، سدیم، پتاسیم، منیزیم، مس، منگنز، روی و آهن تعیین گردیدند. تجزیه خوشه ایبر اساس صفات ریخت شناسی و ترکیبهای شیمیایی، ژنوتیپ ها را به ترتیب در چهار و پنج دسته گروه بندی کرد. نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی بر اساس صفات ریخت شناسی بیشترین تنوع را در صفات وزن خشک بوته و ارتفاع بوته و نیز در ترکیبات شیمیایی درصد پروتئین و درصد کلسیم نشان دادند. وراثت پذیری (Hb)، ضریب تنوع فنوتیپی (P.C.V) و ضریب تنوع ژنوتیپی (G.C.V) نیز برای صفات مختلف محاسبه گردید. وراثت پذیری صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه اصلی، وزن تر بوته، عملکرد وزن خشک بوته، نسبت وزن خشک برگ به عملکرد وزن خشک گیاه و نسبت وزن خشک برگ به وزن خشک به ترتیب برابر با 81/0، 94/0، 82/0، 89/0، 68/0 و80/0 بود. مقدار P.C.V برای صفات یاد شده به ترتیب ا25/14%، 86/21%، 58/26%، 71/23%، 49/12% و 88/28% و میزان G.C.V برای صفات یاد شده 67/9%، 84/18%، 52/18%، 34/18%، 84/6% و 51/18% بود.