بررسی حقوقی اهدای گامت و جنین

با تصویب قانون و آئین نامه نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور، اکنون دیگر در این زمینه مشکل قانونی وجود ندارد، اگرچه از لحاظ ماهوی این قانون پرسش های زیادی را از جمله تصریح در خصوص نسب طفل و الحاق آن به زوجین و وضعیت توارث را بدون پاسخ گذارده است.
بحث در خصوص اهدای گامت و جنین در چهار موضوع به شرح ذیل بررسی می شود:الف) لقاح مصنوعی با اسپرم و اوول زوجین (هومولوگ. A.I.H) ب) لقاح مصنوعی با اسپرم اجنبی و اوول زوجه (هترولوگ A.I.D.) ج) اهدای تخمک (Oocyte Donation) د) اهدای جنین و استفاده از رحم جانشین (Surrogacy)در نتیجه در خصوص لقاح مصنوعی با اسپرم و اوول زوجین، با بررسی مواد 1158، 1159، 1160 و 1167 قانون مدنی نزدیکی موضوعیت و برای الحاق طفل به والدین خصوصیت ندارد و قید نزدیکی به عنوان فرد شایع، مصداق معمول بوده و جنبه حصری نداشته است و اصولا قانونگذار در مقام بیان این نکته نبوده است.
در مورد لقاح مصنوعی با اسپرم اجنبی و اوول زوجه دو نظریه به شرح زیر تبیین شده است:قائلین به عدم جواز معتقدند از آن جایی که اصل بر حرمت استفاده نطفه غیرزوجین برای دیگری است و حرمت در این خصوص عام و فراگیر می باشد، هر طریق آمیزشی اعم از طبیعی و مصنوعی در این راستا ممنوع است؛ مضافا آنکه باعث اختلاط نسل و نسب خواهد شد. اما باید گفت این امر جایز است زیرا اصل بر آن است که طفل، ملحق به پدر و مادر طبیعی است مگر آنکه به صورت صریح، استثنائی صورت پذیرفته باشد. از آن جایی که در ماده 1167 قانون مدنی فقط زنا استثنا شده است، با توجه به اصول تعمیم به قدر متیقن و تفسیر مضیق در این گونه موارد، نسب طفل متولد از A.I.D قانونی است. قاعده فراش و عدم نفی زوج نیز همین اقتضا را دارد.
با توجه به قانون فوق در مورد اهدای تخمک و جنین نیز هیچ مشکل قانونی وجود ندارد.