گزارش علمی: تهیه برنامه کامپیوتری مصور تشخیص آنوفلهای ایران

با وجود پیشرفتهای علمی در زمینه انگل شناسی و حشره شناسی و نیز وجود داروها و سموم مختلف، بیماری مالاریا هنوز هم از اهمیت ویژه ای در بین بیماری های انگلی برخوردار است. از آنجا که مبارزه اصلی، علیه ناقل این بیماری صورت می گیرد، شناسایی گونه های ناقل، و اطلاع دقیق از شرایط و عادات زندگی آنها در امر مبارزه و کنترل بیماری، دارای اهمیت زیادی است. بنابراین، پایان نامه فوق به راهنمایی جناب آقای دکتر عزت الدین جوادیان و مشاوره سرکار خانم مهندس علیه موسوی، برای اولین بار در ایران سعی دارد تا با استفاده از امکانات کامپیوتری، برنامه ای ارائه دهد که از یک طرف علاوه بر داشتن مطالب و توضیحات کافی در مورد هر یک از گونه ها، در جهت شناسایی دقیق گونه های ناقل مفید باشد و از طرف دیگر با به کارگیری لوازم جانبی متصل به کامپیوتر، روش جدیدی را براساس کاراکترهای مورفولوژیکی معنادار برای کامپیوتر، ابداع و پیشنهاد نماید. برای این منظور در درجه اول سعی شده است تا روش های معمول شناسایی آنوفلهای ناقل و کلیدهای شناسایی مورد استفاده همراه با تصاویر رنگی کامپیوتری و شرح خصوصیات بیولوژیکی و اکولوژیکی هر یک از گونه ها به صورت مجتمع در یک CD گنجانده شود. مبنای اصلی کار، کلید مصور تهیه شده به وسیله آقای دکتر شاهگودیان است که بندهای دوگانه آن همراه با عکسهای رنگی از نمونه های آنوفل در زیر لوپ و عکس نمونه های لارو در زیر میکروسکوپ آورده شده است. شایان ذکر است که انتخاب یکی از دو مسیر کلید را آسانتر می کند. با حرکت در طول کلید و رسیدن به انتهای آن و مشخص شدن گونه مورد نظر، کادر مشخصات آن گونه باز شده و علاوه بر تصاویر مختلف از اندامهای نمونه و نیز تصاویری از شکل عمومی حشره در دوران لاروی و حشره کامل، اطلاعات مختلفی نیز در مورد عادات زیستی و روش های مبارزه روی پرده نمایش متن قابل دسترسی است. در قدم بعدی سعی شده است تا با شناسایی کاراکترهای جدیدی که تا به حال در تشخیص گونه ها مورد استفاده نبوده است اما برای کامپیوتر به عنوان یک صفت افتراقی معنادار می باشد، روش جدید شناسایی حشرات پیشنهاد شود. اندازه گیری طول لکه های تیره و روشن روی رگبال کستا (CU) و رادیالیس اول (R1) و همچنین اندازه گیری طول رگبالها و فاصله نقاط مشخص روی بال به وسلیه کامپیوتر و آنالیز مقادیر حاصل و مقایسه آنها با اطلاعات داخل برنامه، مبنای اصلی این روش مورد شناسایی قرار گرفته است. برای اجرای این اندازه گیری ها ابتدا عکس بال نمونه مورد نظر وارد کامپیوتر شده و براساس راهنمای داخل برنامه، نقاط مختلف روی بال (چهارده نقطه) با استفاده از موس کلیک می شود، سپس کامپیوتر نام گونه را با رد صد خطا مشخص نموده و وارد فایل اطلاعاتی آن گونه می شود. شایان ذکر است که نرم افزار برنامه به زبان ویژوال بیسیک است و به صورت هوشمند عمل می کند. این برنامه در داخل یک CD جای گرفته و با انواع سیستم عامل ویندوز قابل اجرا است.