بررسی پترولوژی و پتروژنز کمپلکس افیولیتی شرق ایرانشهر (شرق مکران)

مجموعه افیولیتی شرق ایرانشهر (مکران)، با 65 کیلومتر عرض و 85 کیلومتر طول در شرق جازموریان در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد. در این پژوهش بخشی از این مجموعه به وسعت 60 کیلومتر مربع در 25 کیلومتری شرق شهرستان ایرانشهر مطالعه شده است. با توجه به مطالعات انجام گرفته مشخص گردید که این منطقه تقریبا سکانس کاملی از مجموعه افیولیتی را در خود جای می دهد. سنگهای اولترامافیک منطقه شامل دو نوع تکتونیت و کوموله ای می باشد که تمام این سنگها و تکتونیت ها سرپانتیتی شده اند. توده های اولترامافیک کوموله ای بیشتر از نوع هارزبورژیت و دونیت بوده و به میزان کمتر لرزولیت می باشند. دایکهای رودنژیتی نیز در منطقه وجود دارند. در میان پریدوتیت های کوموله ای، دایکهای میکروگابرویی خصوصا در دونیت ها قابل مشاهده هستند. با محاسبه نورم سنگها مشخص گردید که اکثر نمونه ها (کوارتز، دیوریت و...) دارای کوارتز و هیپرستن نورماتیو می باشند. بررسی های پتروگرافی و ژئوشیمیایی نشانگر هم ماگما بودن سنگهای آذرین منطقه است. هم چنین این بررسی ها نشانگر تعلق این سنگها به سری ماگمایی تولئیتی است. براساس دیاگرامهای متمایز کننده عناصر کمیاب و عناصرناسازگار نرمالیزه، بازالتها و گابروهای این کمپلکس خویشاوندی ترکیبی E-MORB دارند و از یک منبع گوشته ای غنی شده مشتق شده اند. با توجه به مطالعات انجام شده مشخص شد که سنگهای مجموعه افیولیتی ایرانشهر احتمالا دارای تیپی نزدیک به هارزبورژیتی می باشند.