بررسی فاکتورهای تغذیه ای مرتبط با ابتلا به سنگ های ادراری در افراد بالغ

سنگ های ادراری، سومین بیماری شایع دستگاه ادراری است و شواهد نشان می دهد که میزان بروز این بیماری در چند دهه گذشته به طور مستمر افزایش یافته است. ارتباط سنگ های ادراری با رژیم غذایی تا حدودی شناخته شده است؛ ولی موارد ضد و نقیضی در این زمینه وجود دارد. این تحقیق برای تعیین ارتباط عادات غذایی و الگوی دریافت منابع غذایی با ایجاد سنگ های ادراری انجام شد.
این مطالعه از نوع مورد- شاهدی است که روی 161 نفر از بیماران مبتلا به سنگ دستگاه ادراری مراجعه کننده به بیمارستان شهید هاشمی نژاد شهر تهران که تشخیص قطعی سنگ برای آنها داده شده بود و تعداد 254 نفر از افراد سالم که از نظر سن و جنس با گروه مورد همسان بودند، انجام شد. همه واحدهای مورد پژوهش با استفاده از یک پرسشنامه سه قسمتی شامل اطلاعات دموگرافیک، عادات غذایی و بسامد مصرف مواد غذایی توسط پژوهشگر مورد مصاحبه قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزارspss14 انجام شد. برای تعیین وجود تفاوت آماری در متغیرهای مختلف بین دو گروه مورد و شاهد از آزمون های کای دو و تی مستقل استفاده شد.
در مبتلایان به سنگ، نسبت مرد به زن 98/1 به 1 بود. همچنین، بیشترین میزان شیوع سنگ در مردان در سنین 30 تا 50 سالگی و در زنان در سنین 40 تا 60 سالگی مشاهده شد. میانگین وزن و قد در دو گروه مورد و شاهد، تفاوت آماری نداشت، اما BMI در گروه مورد به طور معنی داری بیشتر بود(007/0=p). سابقه خانوادگی ابتلا به سنگ در گروه مورد، بیشتر از گروه شاهد بود (59% نسبت به 9/31%) که از لحاظ آماری هم اختلاف معنی دار به دست آمد (001/0< p). از لحاظ مصرف منابع غذایی، میانگین مصرف منابع غذایی کلسیم (048/0=p)، فسفر (001/0=p)، پتاسیم (0001/0p<)، ویتامینA (0001/0p<)، ویتامینD (0001/0p<) و ویتامینC (004/0=p) در مبتلایان به سنگ به طور معنی داری کمتر از افراد سالم بود، در حالی که میانگین مصرف منابع غذایی اگزالات، منیزیم و ویتامین 6 B در دو گروه تفاوت معنی داری نشان نداد. از بین منابع غذایی که مصرف آنها تفاوت معنی داری در دو گروه شاهد و مورد داشتند، منابع غذایی ویتامینA و ویتامینD در آزمون رگرسیون همچنان معنی دار بودند.
یافته های این پژوهش نشان داد که عادات تغذیه ای مختلفی، به ویژه میزان مصرف منابع غذایی کلسیم، فسفر، پتاسیم، ویتامین هایA، D و C با ایجاد سنگ های ادراری ارتباط دارند. با توجه به مشکلات درمان سنگ های ادراری و هزینه های آن، ارائه توصیه های تغذیه ای و اصلاح الگوی رژیم غذایی می تواند روشی آسان و کم هزینه برای کاهش بار این بیماری بر فرد و جامعه باشد.