خلیج فارس و مکانیزم حقوقی برداشت از مخازن مشترک

در شماره قبل ماهنامه گستره انرژی در مطلبی تحت عنوان الگوهای حاکم بر بهره برداری از مخازن مشترک مورد استفاده قرار می گیرد پرداختیم. در این شماره الگوی حقوقی برداشت از میادین مشترک در منطقه خلیج فارس مورد بررسی قرار می گیرد.
لازم به ذکر است که موافقت نامه هایی میان ایران از یک سو و کشورهای عربستان، قطر، امارات متحده عربی، عمان و بحرین از سوی دیگر، به صورت جداگانه منعقد شده است که متن چهار توافق نامه اخیر یعنی توافق نامه های منعقده میان ایران و قطر، امارات متحده عربی، عمان و بحرین یکسان است و تنها در ماده (1)که ناظر بر تعیین مرزهای فلات قاره است با یکدیگر تفاوت دارند. به همین علت بررسی موافقت نامه تحدید حدود فلات قاره میان ایران و قطر می تواند تا حد مناسبی نمایانگر مکانیزم حقوقی برداشت از مخازن هیدروکربوری در تمام خلیج فارس باشد. به خصوص که بزرگترین مخزن مشترک خلیج فارس و جهان میان این دو کشور قرار گرفته است. در تمامی این توافقات تحدید حدود فلات قاره براساس اصل خط منصف مورد توافق طرفین قرار گرفته است. کنوانسیون 1982 حقوق دریاها نیز مرز فلات قاره در دریاهای بسته و نیمه بسته را بر طبق توافق طرفین و براساس خط منصف تعیین کرده و با صراحت مقرر داشته که: «در صورت عدم توافق، چنانچه شرایط فوق العاده مستلزم ترسیم خط مرزی به نحو دیگری نباشد، مرز فلات قاره به وسیله اعمال خط منصف معین می شود.»