مبانی علمی و روش های نوین محاسبه ارزش افزوده اقتصادی (EVA) و کاربرد آن برای ارزیابی عملکرد مالی و مدیریت سرمایه در بورس اوراق بهادار تهران

ارزش آفرینی، دیدگاه جدید کسب و کار در شرایط رقابتی است و با ورود به هزاره سوم معنی و مفهوم جدیدی یافته، و اهمیت آن موجب گردیده که به شکل گسترده از نظر کمی و کیفی در ادبیات مالی، این موضوع مورد بررسی قرار گیرد. در حوزه کاربردی معیارهای مبتنی بر حداکثرسازی ارزش، جایگزین رویکردهای مبتنی بر حداکثرسازی سود گردید که ارزش افزوده اقتصادی به عنوان یک شاخص، برای مفهوم حداکثرسازی ارزش سهامداران، از جمله این معیارهاست. EVA یکی از جامع ترین شاخص های سنجش عملکرد است، زیرا همه هزینه های یک کسب و کار از جمله هزینه فرصت را نیز در نظر می گیرد. اندازه گیری EVA، بویژه در زمینه محاسبه هزینه سرمایه با مشکلات زیادی مواجه است. در این مقاله ضمن مرور ادبیات مرتبط با ارزش افزوده اقتصادی، شیوه های نوین محاسبه هزینه سرمایه شامل: مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای؛ مدل قیمت گذاری دارایی کاهشی؛ و مدل Q توبین؛ مورد بررسی قرار می گیرد، و با بررسی اطلاعات مالی و بازار شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران نشان خواهیم داد که اگرچه هر سه معیار فوق برای محاسبهEVA مناسب می باشند، اما مطالعه حاضر این ادعا را که «مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای کاهشی معیار مناسب تری می باشد» تایید نمی کند.