بررسی اثر عصاره گیاه شقایق (Papaver Rhoeas) بر کسب و بیان حساسیت و تحمل رفتاری ناشی از مورفین در موش های کوچک آزمایشگاهی نر

اعتیاد به اپیوئیدها از مهمترین مشکلات بهداشتی در ایران محسوب می شود. در این تحقیق عصاره آبی الکلی گیاه شقایق rhoeas) (Papaverبر کسب و بیان حساسیت و تحمل رفتاری ناشی از مورفین درموشهای کوچک آزمایشگاهی نر نژاد N-MARI در محدوده وزنی 25-20 گرم بررسی شد. حیوانات ابتدا با استفاده از تزریق زیر جلدی (s.c.) مورفین نسبت به آن حساسیت (mg/kg5، یکبار در روز برای سه روز و سپس 5 روز استراحت) و یا تحمل (mg/kg50، دوبار در روز برای سه روز) پیدا می کردند و سپس عصاره گیاه در روز تست و 30 دقیقه قبل از شروع آزمایش و یا 30 دقیقه قبل از تزریق مورفین در روزهای القاء حساسیت و یا تحمل به آنها تزریق می شد. در یک آزمایش مقدماتی، دوزهای مختلف مورفین و عصاره به حیوانات تزریق شد تا اثر این داروها بر القاء فعالیت حرکتی مشخص شود. آزمایش ها نشان داد که تجویز زیر جلدی مورفین (; s.c. mg/kg5/0، 5 و 50) باعث افزایش حرکات حیوانات گردید. این افزایش در گروه دریافت کننده دوز (; s.c. mg/kg50) مورفین کاملا معنی دار بود. تجویز داخل صفاقی (i.p.) عصاره (mg/kg100،50،25) نسبت به گروه سالین هیچگونه تغییری در میزان حرکات حیوانات ایجاد نکرد. تجویز مورفین (; s.c. mg/kg5، یکبار در روز) به حیوانات در سه روز متوالی و سپس پنج روز استراحت سبب القاء حساسیت به مورفین در این حیوانات شد به نحوی که تجویز دوز بی اثر مورفین (; s.c. mg/kg5) در این حیوانات سبب القاء پاسخ شدید حرکتی شد. همچنین، تجویز عصاره (mg/kg; i.p.100،50،25) قبل از تجویز مورفین (; s.c. mg/kg5) در روزهای القاء حساسیت، سبب کاهش معنی دار کسب حساسیت به مورفین گردید. تجویز عصاره گیاه شقایق در دوزهای فوق در روز تست نیز از بیان حساسیت به مورفین جلوگیری کرد. تجویز مورفین (; s.c. mg/kg50، دوبار در روز) برای سه روز پیاپی سبب القاء تحمل به مورفین در این حیوانات شد به نحوی که تجویز دوز مؤثر مورفین (; s.c. mg/kg50) در این حیوانات نتوانست افزایش چشمگیری را در فعالیت حرکتی آنها ایجاد کند. تجویز عصاره (; i.p. mg/kg100،50،25) قبل از تجویز مورفین (; s.c. mg/kg50) در روزهای القاء تحمل، سبب کاهش معنی دار کسب تحمل به مورفین گردید. تجویز عصاره گیاه شقایق در دوزهای فوق در روز تست بیان تحمل به مورفین را تقویت نمود. از این آزمایش ها استنباط می شود که عصاره گیاه شقایق سبب کاهش کسب و بیان حساسیت و کسب تحمل و افزایش بیان تحمل رفتاری ناشی از مورفین درموشها می شود که این یافته، انگیزه لازم برای بررسی اثر عصاره همین گیاه را در کابردهای انسانی نیز فراهم می سازد.