بررسی تظاهر پروتئین bcl-2 و آنتی ژن ki-67 به روش ایمونوهیستوشیمیایی و وقوع آپوپتوز به روش TUNEL در ادنتوژنیک کراتوسیست در مقایسه با آملوبلاستوما

ادونتوژنیک کراتوسیت (OKC)، یک کیست تکاملی ادونتوژنیک با ماهیت تهاجمی و عود زیاد است. هدف از این پژوهش، ارزیابی ایمونوهیستوشیمیایی تظاهر پروتئین bcl-2 به عنوان شاخص مهار آپوپتوز و آنتی ژن ki-67 به عنوان شاخص پرولیفراسیون سلولی و نیز بررسی آپوپتوز با استفاده از روش TUNEL در OKC در مقایسه با آملوبلاستوما، به منظور شناخت بهتر و توجیه رفتار OKC بود.

در این پژوهش مقطعی، تحلیلی و گذشته نگر، 16 نمونه ادونتوژنیک کراتوسیست (OKC) و 16 نمونه آملوبلاستومای توپر (SAB)، که با فرمالین ثابت و در پارافین مدفون شده بود، از نظر بروز پروتئین bcl-2 و آنتی ژن ki-67 با استفاده از رنگ آمیزی ایمونوهیستوشیمیایی و روش استاندارد بیوتین- استرپتاویدین استفاده شد. سلول های آپوپتوتیک با روش TUNEL (TDT- Mediated DUTP- biotin nick end labeling) مورد شناسایی قرار گرفت. یافته ها توسط نرم افزار SPSS11.5 و آزمون های آماری Paired t-test و Independent تجزیه و تحلیل قرار شد.

نسبت سلول های bcl-2 مثبت در لایه بازال OKC (2/1 ± 69/97 درصد) به طور معنی داری (001/0 < p value) بیش از لایه محیطی SAB (57/18 ± 01/53 درصد) بود. سلول های ki- 67 مثبت به طور معنی داری (021/0 = p value) در لایه سوپرابازال OKC (47/7 ± 59/13 درصد) بیش از سایر لایه های آن و نیز بیش از لایه محیطی SAB (94/6 ± 38/7 درصد) بود. هر چند نسبت سلول های ki- 67 مثبت در OKC (9/2 ± 42/6 درصد) بیش از SAB (43/3 ± 98/4 درصد) بود ولی این تفاوت از نظر آماری معنی دار نبود (211/0 = p value). سلول های TUNEL مثبت به طور معنی داری (001/0 < p value) در لایه سطحی OKC (6/2 ± 69/7 درصد) بیش از لایه داخلی SAB (38/0 ± 95/1 درصد) بود.

احتمال می رود ماهیت تهاجمی و عود زیاد OKC بر خلاف SAB، به جای آن که مربوط به بقای سلولی افزایش یافته در لایه محیطیSAB باشد، به دلیل فعالیت پرولیفراتیو بسیار در لایه سوپرابازال آن است. البته آپوپتوز بیشتر در لایه سطحی OKC، در مقایسه با لایه داخلی آملوبلاستوما، این فعالیت پرولیفراتیو را جبران می کند؛ در نتیجه همواره ضخامت یکنواخت اپی تلیوم کیست حفظ شده، بر خلاف SAB توده تومورال توپر تشکیل نمی شود.