بررسی رابطه بین تولید گندم و خصوصیات پستی و بلندی زمین در منطقه اردل استان چهارمحال و بختیاری

عملکرد محصول، خصوصیات و فرسایش خاک شدیدا به پارامترهای زمین (خصوصیات پستی و بلندی) مرتبط اند، بنابراین شناخت و آگاهی از این پارامترها از نظر تاثیر بر عملکرد محصولات مهم نظیر گندم جهت دست یابی به توسعه پایدار در زمینه کشاورزی امری لازم و ضروری به نظر می رسد. این تحقیق در اراضی زراعی تحت کشت گندم دیم در منطقه اردل استان چهارمحال و بختیاری، به منظور ایجاد مدل های رگرسیونی بین محصول و شاخص های پستی و بلندی، اجرا شده است. نمونه برداری از محصول گندم به طریق تصادفی طبقه بندی شده و جمعا در 100 نقطه در منطقه ای به وسعت 900 هکتار به وسیله پلات با ابعاد 1×1 متر و با استفاده از GPS به گونه ای انجام شد که توزیع سطوح ژئومرفیک مختلف را پوشش دهد. سپس مدل رقومی ارتفاع منطقه در پیکسل هایی به ابعاد 3×3 متر تهیه و از روی آن ویژگی های پستی و بلندی محاسبه شد. نتایج آمار توصیفی نشان داد که تمامی متغیرها از توزیع نرمال برخوردارند. از بین پارامترهای عملکرد، عملکرد دانه (36/0) بیشترین و وزن هزار دانه (13/0) کمترین ضریب تغییرات را از خود نشان دادند. در نهایت مدل های رگرسیون چند متغیره بین این پارامترها و مولفه های عملکرد گندم، برقرار و سپس به وسیله نقاط کمکی (20 نقطه از 100 نقطه) تخمین توسط مدل های به دست آمده اعتبارسنجی شدند. نتایج مطالعه نشان می دهد که خصوصیات پستی و بلندی مهمی که با مولفه های عملکرد گندم ارتباط بیشتری داشته و در مدل رگرسیونی نیز وارد شده اند، شامل شاخص رطوبتی و انحنای سطح زمین بوده است که توانسته اند 45 تا 78 درصد از تغییرات مولفه های عملکرد گندم در این منطقه را توجیه نمایند. این نتایج بیانگر این موضوع است که عملکرد گندم در منطقه تا اندازه زیادی تحت کنترل پارامترهای پستی و بلندی می باشد. نتایج اعتبارسنجی مدل ها نیز نشان دهنده نااریب بودن و درجه تخمین مناسب برازش مدل ها می باشد.