سنگ شناسی و ژئوشیمی باتولیت قوشچی، شمال غرب ایران

باتولیت قوشچی با مساحت تقریبی 150 کیلومترمربع در شمال غرب ایران و زون سنندج- سیرجان واقع شده و به داخل سنگ های پرمین نفوذ کرده است. این توده نفوذی با سنگ های ته نشستی الیگو- میوسن (سازند قم) پوشیده شده است. باتولیت قوشچی شامل پنج توده مختلف است: الف) گابرو- دیوریت، ب) بیوتیت گرانیت، ج) فلدسپات گرانیت قلیایی، د) سینیت، ه) دایک های آپلیتی. گابرودیوریت ها قدیمی ترین واحد نفوذی در منطقه هستند که با واحد بیوتیت گرانیتی، زون تداخلی نشان می دهند. این واحد نفوذی ماهیت درون صفحه ای و تولئیتی دارد. گرانیت های قلیایی، بافت گرافیک، میکروگرانوفیری و پرتیتی دارند که نشانگر جایگیری در عمق کم و طبیعت هیپرسولووس آن هاست. از نظر ژئوشیمیایی این سنگ ها ویژگی های پتاسیم قلیایی بالا، متاآلومین تا کمی پرآلکالن دارند. گرانیت های قلیایی نسبت به بیوتیت گرانیت ها حاوی مقادیر پائین Sr، Rb، Ba، TiO2، Fe2O3، CaO، Al2O3 و دارای مقادیر بالای Zr، Y، Th، Nb، K2O، Na2O و SiO2 هستند. گرانیت های قلیایی از نوع A، و درون صفحه ای بوده و احتمالا با تبلور جدایشی نسبتا بالای ماگماهای مافیک مشتق شده از گوشته حاصل شده اند. پلاژیوکلاز و آمفیبول دو فاز مهم حین تبلور جدایشی هستند. گرانیت های قلیایی از زیرگروه A1 (مشتق شده از گوشته) محسوب می شوند که یک جایگاه غیرکوهزایی برای آن ها پیشنهاد می شود. بیوتیت گرانیت ها و سینیت ها پرآلومین بوده و خاستگاه پوسته ای دارند.