ارزیابی تحمل به خشکی در لاینهای اینبرد نوترکیب گندم نان حاصل از تلاقی ارقام آذر 2 و 87Zhong 291 با استفاده از پارامترهای فلورسنس کلروفیل

خشکی از مهم ترین تنش های محیطی است که تولید محصول در شرایط دیم را تحت تاثیر قرار می دهد. در این تحقیق، کاربرد پارامترهای فلورسنس کلروفیل به عنوان روشی برای ارزیابی تحمل به خشکی در گندم بررسی شد. مواد مورد مطالعه شامل 142 لاین اینبرد نوترکیب گندم در نسل F8 حاصل از تلاقی رقم آذر2 و لاین 87Zhong291 بود. محل آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در دو شرایط تنش خشکی و آبیاری تکمیلی اجرا شد. پارامترهای فلورسنس مورد بررسی شامل فلورسنس حداقل (F0)، فلورسنس حداکثر (Fm)، فلورسنس قابل دسترس ((Fv، حداکثر مقدار سودمندی یا بهره وری از فتوسیستم II((Fv/Fm، شاخص فتوسنتز ((PI، خاموش-گرهای شیمیایی (QUE)، پتانسیل آب برگ ((LWP، پتانسیل تبدیل انرژی فتوشیمیایی (YPEC) و خاموش گرهای غیرشیمیایی (NPQ) بودند. از نظر پارامترهای فوق الذکر تفاوت معنی دار بین ژنوتیپ ها تحت دو شرایط تنش خشکی و آبیاری تکمیلی وجود داشت. میانگین عملکرد دانه ژنوتیپ ها در شرایط تنش و آبیاری تکمیلی به ترتیب 928 و 2547 کیلوگرم در هکتار بود. تحت شرایط تنش خشکی بیش ترین و کم-ترین عملکرد دانه به ترتیب 1935 و 272 و در آبیاری تکمیلی به ترتیب 4/3805 و 9/3804 کیلوگرم در هکتار بود. گروه بندی افراد جمعیت به گروه لاین-های پر و کم محصول نشان داد که فقط تحت تنش خشکی بین گروه ها از نظر پارامترهای فلورسنس تفاوت معنی دار وجود داشت. بر اساس تجزیه رگرسیون، بین عملکرد دانه و پارامترهای فلورسنس به غیر از QUE رابطه مثبت و معنی دار در شرایط تنش خشکی وجود داشت ولی رابطه QUE با عملکرد دانه منفی و معنی دار بود. در حالی که تحت شرایط آبیاری تکمیلی رابطه خطی معنی دار بین پارامترها و عملکرد دانه مشاهده نشد. همبستگی بین پارامترهای فلورسنس در شرایط تنش خشکی مثبت یا منفی و معنی-دار بود. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق می توان از پارامترهای فلورسنس به همراه صفات مورفوفیزیولوژیک در اصلاح گندم دیم به عنوان معیارهای گزینشی برای تحمل به خشکی استفاده کرد.