ژئوشیمی و محیط تکتونیکی سنگ های آتش فشانی پالئوزوئیک زیرین در دره جهق (جنوب کاشان)

تاقدیس جهق در جنوب کاشان میزبان سنگ های آتش فشانی سیلورین در قاعدهٔ سازند ماسه سنگی نیور است. این منطقه در لبهٔ غربی ایران مرکزی واقع است. سنگ های آتش فشانی بررسی شده شامل بازالت تا تراکی بازالت بوده و دارای پلاژیوکلاز فراوانند. طبقه بندی ژئوشیمیایی این سنگ ها معرف بازالت های ساب آلکالن تا آلکالن است. بررسی عناصر نادر خاکی نشان دهندهٔ درجهٔ ذوب بخشی کم و وجود گارنت در فاز باقی مانده است. فراوانی میزان عناصر Ti و Zr ماهیت آلکالن تا انتقالی را برای ماگمای تشکیل دهندهٔ سنگ های آتش فشانی جهق نشان می دهد. محیط تکتونیکی تشکیل این سنگ ها ریفت درون قاره ای در نظر گرفته می شود که به دنبال شکستگی های پوسته کراتونی ایران پس از رخ داد فاز کوه زایی کالدونین و فازهای کششی پس از آن ایجاد شده است. به احتمال زیاد عمل کرد گسل اصفهان که یکی از گسل های پی سنگی و قدیمی در منطقه است، عامل برون ریزی و ولکانیسم سیلورین در این بخش از ایران است.