بررسی ایزوتوپ های هیدروژن، اکسیژن و گوگرد در منطقه کانساری موته

ناحیه طلای موته در هفتاد کیلومتری شمال گلپایگان در زون دگرگون سنندج سیرجان در کمربند ساختاری زاگرس قرار گرفته است. بررسی های مختلف زمین شناسی انجام شده در منطقه، همگی گویای آنند که منطقه موته دستخوش چند فاز کوهزایی شده است. کانه زایی طلا در کمپلکس دگرگونی که بیشتر شامل شیست سبز، سنگ های آتشفشانی دگرگون و گنایس ها هستند رخ داده است. زون های برشی میزبان کانه زایی طلا هستند، و دگرسانی های شدید در راستای گسل های نرمال رخ داده است. پاراژنزهای طلا شامل پیریت، کالکوپیریت، پیروتیت و کانی های ثانویه هستند. سه نسل متفاوت پیریت در منطقه شناخته شده اند. هدف این مقاله بررسی و تعیین خاستگاه شاره های کانه زا در این ناحیه است. به این منظور 15 نمونه برای بررسی ایزوتوپ های پایدار هیدروژن، اکسیژن، و گوگرد انتخاب شدند. مقادیر4/12 درهزار و 42- درهزار به ترتیب برای میانگین ایزوتوپ های O18δ و δD از کانی های کانسار طلای موته به دست آمدند. میانگین محاسبه شده برای رگچه های کوارتزی این کانسار 75/7 در هزار است و نشان دهنده آنست که سنگ های میزبان دگرگون، مهمترین خاستگاه، شاره ها و کانه زایی طلا در منطقه موته هستند. کانه زایی طلا در ارتباط نزدیک با شدت دگرسانی گرمابی در راستای زون های برشی است. هرچند مشاهدات ما نشان می دهد که مشخصات کانه زایی طلا در منطقه مورد مطالعه به فعالیت-های آذرین نیز وابسته اند. میزان (CDT) S34δ اندازه گیری شده در پنج نمونه از پیریت ها مقادیر 2/2+، 6/ 6+، 1/9+، 9/13+ و 9/ 16+ را نشان می دهند و چنین به نظر می رسد که از نظر ایزوتوپی خاستگاه گوگردها یکنواخت نبوده است. مقادیر متفاوت S34δ در موته گویای آنند که بخش گسترده ای از این سولفیدها به وسیله شاره هایی که گوگرد آنها مشتق شده از سنگ میزبان دگرگون است، شکل گرفته اند، و بخش کمتری با گرمابی هایی که خاستگاه ماگمایی دارند به وجود آمده اند.